Ο συγγραφέας παιδικών βιβλίων στο σχολείο (Μέρος Γ΄)

Όλα πήγαν καλά στην Κάλυμνο

  Κείμενο ομιλίας στην Ημερίδα «Λογοτεχνικό Βιβλίο και Σχολείο» - 3.3.2008 -δημοσιευμένο στον ομώνυμο τόμο με τα πρακτικά της ημερίδας που διατίθεται δωρεάν από τις Εκδόσεις Παπαδόπουλος.

(Συνέχεια από την προηγούμενη ανάρατηση) 

Περιπτώσεις σαν αυτές που προανέφερα με κάνουν συχνά να διερωτώμαι αν είναι πάντα ξεκαθαρισμένος ο συγκεκριμένος λόγος για τον οποίο καλείται ένας συγγραφέας στο σχολείο. Προβληματίζομαι και σκέφτομαι τα εξής:

α) Αν ο συγγραφέας καλείται μόνο για να «περάσουν καλά» τα παιδιά, τότε δεν υπάρχει λόγος να γίνει μια τέτοια επίσκεψη. Βέβαια, το να «περνούν καλά τα παιδιά στο σχολείο» είναι στόχος εξαιρετικά επιθυμητός και το να «σπάει» κατά καιρούς η μονοτονία του καθημερινού προγράμματος και της σχολικής ρουτίνας γνωρίζουμε πως είναι αναγκαίο. Ο συγγραφέας όμως δεν επισκέπτεται το σχολείο απλά για κάτι τέτοιο. Αν αυτό και μόνο είναι το ζητούμενο, τα παιδιά θα περάσουν πολύ καλύτερα και θα διασκεδάσουν πολύ περισσότερο με μια παράσταση κουκλοθέατρου, με κάποιον ταχυδακτυλουργό ή κάποιον άλλου τύπου διασκεδαστή.

Μια εξαιρετική επίσκεψη στη Σύρο

β) Αν ο στόχος της επίσκεψης είναι η επαφή των παιδιών με κάποιο ή κάποια έργα λογοτεχνίας μέσω της διδασκαλίας, τότε και πάλι νομίζω πως δεν είναι απολύτως απαραίτητη η επίσκεψη του συγγραφέα. Αυτό μπορεί να γίνει με επιστημονικότερο τρόπο από τον ίδιο τον εκπαιδευτικό. Επίσης, αν ο στόχος είναι η επαφή των παιδιών με λογοτεχνικά κείμενα μέσω της ανάγνωσης ή της δραματοποίησης, αυτό μπορεί να γίνει από κάποιον αφηγητή, ή από κάποια ειδική ομάδα που θ’ αναλάβει να δραματοποιήσει ένα παραμύθι, ένα διήγημα, μια μικρή ιστορία. Οι μαθητές θα γνωρίσουν έτσι ένα λογοτέχνημα ακούγοντάς το ή βλέποντάς το δραματοποιημένο. Από μια τέτοια δραστηριότητα είναι γνωστό και αποδεδειγμένο πως τα παιδιά ωφελούνται ποικιλοτρόπως, έστω κι δεν είναι διόλου βέβαιο ότι θα τους ανοίξει οπωσδήποτε η όρεξη ν’ αναζητήσουν και να διαβάσουν το αντίστοιχο βιβλίο. ΄Οπως κι αν είναι, η παρουσία του συγγραφέα δε βλέπω γιατί πρέπει να θεωρείται απολύτως απαραίτητη σε τέτοιες περιπτώσεις.

Σε ιδιωτικό σχολείο της Αθήνας

γ) Αν η επίσκεψη του συγγραφέα έχει τον συγκεκριμένο σκοπό να συμβάλει στην τόνωση του ενδιαφέροντος για το διάβασμα λογοτεχνικών κειμένων, τότε η παρουσία του έχει όντως κάποιο νόημα και φέρνει κάποιο αποτέλεσμα. Στις περιπτώσεις αυτές η προσοχή των παιδιών στρέφεται στο βιβλίο ή στα βιβλία τα ίδια και μόνο. Η συζήτηση γίνεται για βιβλία. Μιλούμε για τη χαρά της δημιουργίας που νιώθει ο συγγραφέας και για τη χαρά της ανάγνωσης που νιώθει ο αναγνώστης.

Στο Κιλκίς η συνάντηση έγινε στη βιβλιοθήκη

 Με άλλα λόγια, κουβεντιάζουμε για την πολύτιμη λειτουργία του μυαλού μας, κατά την οποία οι εικόνες, οι σκέψεις, οι έννοιες και τα συναισθήματα γίνονται λέξεις γραπτές την ώρα που ο συγγραφέας δημιουργεί, και οι γραπτές λέξεις γίνονται εικόνες, σκέψεις, έννοιες και συναισθήματα, την ώρα που ο αναγνώστης διαβάζει. Αναφερόμαστε, δηλαδή, στη θαυμαστή εκείνη ικανότητα του εγκεφάλου μας, από την οποία ξεκίνησε η ανάπτυξη του ανθρώπινου πολιτισμού και η οποία κινδυνεύει να ατονήσει με την πληθώρα των εικόνων που μας κατακλύζουν και εισβάλλουν στη ζωή μας, απρόσκλητες τις περισσότερες φορές. Αν λοιπόν έχει γίνει κατανοητό πως αυτός είναι ο σκοπός της επίσκεψης, η πείρα επί του θέματος και η δεξιότητα του συγγραφέα να επικοινωνεί με τα παιδιά, ασφαλώς και θα βοηθήσουν τον εκπαιδευτικό στην προσπάθεια να στρέψει το ενδιαφέρον των μαθητών στο βιβλίο και στο διάβασμα, δηλαδή στην προσπάθεια να δημιουργηθούν αναγνώστες.

(Συνεχίζεται στην επόμενη ανάρτηση)