Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013

Τα πράσινα μανίκια της Σοφίας Βέμπο


 «…Την απαγορευμένη εκπομπή την άκουγε ο πατέρας μας από  ένα μικρό δανεικό ραδιοφωνάκι καλά κρυμμένο σ’ ένα ντουλάπι του τοίχου. Το κανονικό μας ραδιόφωνο το είχαν σφραγίσει οι Ναζί, όπως όλα τα ραδιόφωνα στη χώρα, για να μην μπορεί κανείς ν’ ακούσει τις εκπομπές των συμμάχων. (…)
     Τρύπωνα κι εγώ καμιά φορά στο δωμάτιο με το απαγορευμένο ραδιόφωνο, όχι για ν’ ακούσω τι θα έλεγε ο εκφωνητής από το Λονδίνο – τόσο γρήγορα και «μεγαλίστικα» που μιλούσε δεν τον πολυκαταλάβαινα. ΄Αλλος ήταν ο λόγος που σκαρφάλωνα στα γόνατα του πατέρα μου. Λίγο πριν ή λίγο μετά τις ειδήσεις, ακουγόταν ένα μουσικό κομμάτι που με μάγευε, με ηρεμούσε και δεν το χόρταινα ποτέ - σχεδόν όπως τη σοκολάτα.
     «Ξέρεις από πού είναι η μουσική που σ’ αρέσει;» με ρώτησε ο πατέρας μου ένα βράδυ.
     Σήκωσα τους ώμους. Πού να ήξερα;
     «Είναι παρμένη από ένα μεσαιωνικό βρετανικό τραγούδι, με παράξενο τίτλο» μου εξήγησε. «Green Sleeves* το λένε, που θα πει Τα πράσινα μανίκια».
     ΄Ηρθε τότε μεμιάς μπρος στα μάτια μου μια εικόνα που είχε μείνει στη μνήμη μου ζωηρή, κι ας είχαν περάσει κιόλας τρία ολόκληρα χρόνια, ας μην είχα κλείσει ακόμα τα τέσσερα τότε, ενώ τώρα κόντευα τα εφτά. Ξαναείδα με το νου την κυρία Σοφία, που με πήγε η ΄Ολγα να τη γνωρίσω λίγες μέρες πριν μπουν οι Γερμανοί στην Αθήνα – μια επίσκεψη που η ΄Ολγα ενθουσιασμένη μου τη θύμιζε πάλι και πάλι τα χρόνια που ακολούθησαν, ίσως γι’ αυτό να είχε χαραχτεί τόσο έντονα στο μυαλό μου.
     «Η κυρία Σοφία Βέμπο είναι η μεγάλη μας τραγουδίστρια, την ακούμε από το ραδιόφωνο - ξέρεις ποια λέω» μου εξήγησε στο δρόμο, τη μέρα που πήγαμε να τη δούμε. «Εκείνη που τραγουδάει Με το χαμόγελο στα χείλη,  Παιδιά της Ελλάδος παιδιά, Βάζει ο Ντούτσε τη στολή του…»
     Ναι, ήξερα, όλος ο κόσμος τα τραγουδούσε κείνα τα τραγούδια, πρώτη και καλύτερη η ΄Ολγα, που την έλεγαν στα Εξάρχεια «το αηδόνι της γειτονιάς». Τόσο, που η φήμη της έφτασε ως τ’ αυτιά της κυρίας Βέμπο και ζήτησε να γνωρίσει το κορίτσι με την ωραία φωνή.
     Τρελάθηκε από τη χαρά της η ΄Ολγα, μα ντρεπόταν να πάει μονάχη στην κυρία Σοφία. Μ’ άρπαξε λοιπόν απ’ το χέρι και πήγαμε μαζί στην περίφημη μπλε πολυκατοικία** των Εξαρχείων – εκεί έμενε η “τραγουδίστρια της νίκης”, όπως άκουγα να τη λέν’ οι μεγάλοι την κυρία Βέμπο.
     Μας υποδέχτηκε μ’ ένα πλατύ χαμόγελο κι εμένα μου φάνηκε σαν νεράιδα – περίεργη νεράιδα ωστόσο, μελαχρινή και πολύ ανθρώπινη, όχι σαν τις ξανθές και αέρινες που έβλεπα σε βιβλία με ζωγραφιές. ΄Εμεινα να την κοιτάζω εκστατική. Φορούσε – το θυμόμουν ολοζώντανα – μια πράσινη μπλούζα με φαρδιά, μακριά μανίκια. Με πήρε αγκαλιά, μου έδωσε ένα ολόζεστο φιλί...
     «Πώς σε λένε μωρό μου;» έκανε ύστερα τη συνηθισμένη ερώτηση.
     «Λότη» ψιθύρισα.
     «Τι όνομα είναι αυτό το Λότη, από πού βγαίνει;» απόρησε.
     «Πηνελόπη τη βαφτίσαμε, αλλά το κόψαμε λίγο, για να μην τη μπερδεύουμε με τη γιαγιά της τη συνονόματη, που ζούσε ως πέρσι» έδωσε τις απαραίτητες εξηγήσεις η ΄Ολγα για λογαριασμό μου.
       «Τι κρίμα!» έκανε η κυρία Βέμπο. «Το κατακρεουργήσατε το Πηνελόπη,  δεν το κόψατε απλώς! ΄Ενα τόσο ωραίο όνομα, αρχαίο ελληνικό να το πληγώσετε έτσι...»
     Απογοήτευση έδειχνε τώρα το πρόσωπό της. Κι ήταν η πρώτη από τις μύριες φορές στη ζωή μου που λυπήθηκα κι  εγώ για το καημένο μου τ’ όνομα, που είχε τραυματιστεί πριν απ’ τον πόλεμο χωρίς να πάρει μέρος σε καμία μάχη!
     ΄Επειτα έπιασε κουβέντα με την ΄Ολγα για το τραγούδι, τον πόλεμο, τους Γερμανούς, τις νίκες στα βουνά της Αλβανίας... ΄Οσο μιλούσαν, εγώ έμενα στην αγκαλιά της μαγικής κυρίας Βέμπο τυλιγμένη με τα φαρδιά πράσινα μανίκια της κι ένιωθα μια ζεστασιά παράξενη, ένα περίεργο αίσθημα γαλήνης και ασφάλειας.
     «Ό,τι και να γίνει, στο τέλος η νίκη θα είναι δική μας» έλεγε στην ΄Ολγα με σιγουριά η κυρία Σοφία. «Θα τους νικήσουμε τελικά και τους Γερμανούς, όπως νικήσαμε τους Ιταλούς. Εγώ θα φύγω σε λίγο καιρό, θα πάω στη Μέση Ανατολή, στην Αίγυπτο ίσως ή αλλού, δεν ξέρω, μα όταν τελειώσει ο πόλεμος θα γυρίσω. Και τότε όλα θα διορθωθούν. Θα φροντίσουμε και για τη φωνή σου, θα σε στείλω...»
     Δεν πρόφτασε να  τελειώσει τη φράση της. Η μεγάλη σειρήνα που βρισκόταν στην ταράτσα της μπλε πολυκατοικίας βάλθηκε να ουρλιάζει.
     «Συναγερμός!» πετάχτηκε η ΄Ολγα τρομαγμένη. «Πρέπει να γυρίσουμε γρήγορα σπίτι, να κατεβούμε στο καταφύγιο!»
     Εγώ είχα κλείσει τ’ αυτιά μου κι έτρεμα σύγκορμη. Πάντα με τάραζε κείνος ο στριγκός απαίσιος ήχος, μα τούτη τη φορά ήταν πολύ δυνατότερος, πολύ πιο τρομαχτικός, έτσι που είχαμε τη σειρήνα πάνω από το κεφάλι μας.
     «Καθίστε εδώ και μη φοβάστε καθόλου!», έμεινε ψύχραιμη η κυρία Σοφία. «Την Αθήνα κανένα αεροπλάνο δεν πρόκειται να τη βομβαρδίσει. ΄Εχουν υποσχεθεί να σεβαστούν την Ακρόπολη. Ο Πειραιάς μόνο κινδυνεύει, που είναι λιμάνι. Αν φύγετε τώρα, ώσπου να φτάσετε σπίτι σας, ο συναγερμός μπορεί και να έχει λήξει».
     Είχε δίκιο. Η αγωνία δεν κράτησε πολύ εκείνη τη φορά. Σε λίγο η σειρήνα σήμανε «λήξη» του συναγερμού.
     «Βλέπετε;» μας χαμογέλασε η κυρία Βέμπο. «Κανένας λόγος για πανικό».
     ΄Επειτα σηκώθηκε, άνοιξε ένα ντουλάπι και γύρισε με κάτι στα χέρια.
      «Εσύ, μωρό μου, να μη στενοχωριέσαι για τίποτα, μ’ ακούς;» έσκυψε σε μένα. «Καιρός να βάλουμε κάτι στο στόμα μας τώρα!» μου έδωσε κείνο που κρατούσε.
      ΄Ηταν μια πλάκα σοκολάτα υγείας.
      «΄Ισως σου φανεί πικρούτσικη, μα είναι η μόνη που δε χαλάει με τον καιρό», μου χάιδεψε το κεφάλι.
       Βάλθηκα να την ξετυλίγω με λαχτάρα.
      «Με την ησυχία σου, μη βιάζεσαι!» γέλασε κείνη. «Η σειρήνα που σε τρόμαξε θ’ αργήσει να ξαναχτυπήσει. Είπαμε: Καιρός για σοκολάτα τώρα!»…
       Σκέφτομαι καμιά φορά πως ίσως από τότε δέθηκε μέσα μου η γεύση της σοκολάτας με την ανακούφιση, τη σιγουριά, την ηρεμία...  Μπορεί από τότε, όποτε χρειάζομαι τούτα τα συναισθήματα, να λέω μέσα μου «καιρός για σοκολάτα!»
 
Απόσπασμα από το βιβλίο Ο καιρός της σοκολάτας
(Πατάκης, 2007, 4η έκδ. 2012)
http://www.loty.gr/mythistorima_analyt_15.htm
http://www.i-read.i-teen.gr/book/o-kairos-tis-sokolatas
http://www.patakis.gr/viewshopproduct.aspx?id=230551

**Η μπλε πολυκατοικία:
http://www.youtube.com/watch?v=Z8DgF1bFi1Q&feature=related

Παρασκευή 11 Οκτωβρίου 2013

Η μέρα της απελευθέρωσης – 12.10.1944

...Το ημερολόγιο με την Ακρόπολη έλεγε 12 ΟΚΤΩΒΡIΟΥ 1944. Οι καμπάνες δυνάμωναν, βούιζε η γειτονιά, ο κόσμος τραγουδούσε... Και τ' αγόρια του λόφου είχαν κατέβει στο δρόμο και ξεφώνιζαν όλα μαζί:
   «Η Χιτλερία εμπατίρισε, εμπατίρισε!..»
    'Ηταν αλήθεια, λοιπόν! 'Ημασταν, επιτέλους, ελεύθεροι. Αν ήταν η 'Ολγα στο σπίτι, θα παίρναμε τη Νεφέλη και θα τρέχαμε στη μεγάλη πλατεία να φωνάξουμε ΖΗΤΩ Η ΕΛΛΑΔΑ! ΖΗΤΩ Η ΛΕΥΤΕΡIΑ!  Θα ξαναγύριζε το ρόδινο χρώμα στα μάγουλά της. Και τα μάτια της θα γίνονταν πράσινα φωτεινά.
'Εμεινα στο κρεβάτι. Μονάχα η θεία Ηλέκτρα με τη Νεφέλη κατέβηκαν ως την Ομόνοια, να δει το πανηγύρι η μικρή, να καταλάβει πώς είναι η ζωή χωρίς πόλεμο, που δεν ήξερε, δε θυμόταν. Η θεία Αργυρή βρήκε τη σημαία, επιτέλους, βαθιά στο μπαούλο. Την άπλωσε στα κάγκελα του μπαλκονιού κι ο θείος τής φώναζε:
     «Ντροπή! Χωρίς κοντάρι σημαία πού ξανακούστηκε!»
    ……………….........

Λίγες μέρες αργότερα ξύπνησα στην αγκαλιά του πατέρα μου. Κι ήταν η πρώτη φορά που έπεσε ολότελα ο πυρετός.
   «Πάρ' τη να βγείτε λιγάκι έξω, να πάρει αέρα, ν' αλλάξει εντυπώσεις» του ψιθύρισε η θεία Ηλέκτρα.
     Κι εκείνος, όπως πάντα, την άκουσε.
   «Εμπρός!» είπε. «Πάμε στο Σινεάκ, να δούμε τουλάχιστον στο πανί πώς μας άδειασαν τη γωνιά οι Ναζήδες. Ετοιμαστείτε!»
 Πήρε τη Νεφέλη από το χέρι, εμένα από το θεόλιγνο μπράτσο, και κατεβήκαμε την ξύλινη σκάλα.
     Στο πανί, ένας "χάρος" κατέβαζε μοναχός τη σημαία με τον αγκυλωτό σταυρό στη μέση, την τύλιγε κι ύστερα ροβολούσε από την Ακρόπολη βιαστικά, λες κι έτρεχε να κρύψει τη ντροπή του. Τρανταζόταν το Σινεάκ από τα ΖΗΤΩ του κόσμου και τα χειροκροτήματα.
    Η Νεφέλη ρώτησε για κάτι ακόμα που είχαμε δει στο πανί:
   «'Ομως γιατί, θείε, οι Ναζί έβαλαν στεφάνι στον άγνωστο στρατιώτη, προτού να φύγουν;»
    «Γιατί έχουν θράσος μεγάλο, Νεφέλη μου» της αποκρίθηκε εκείνος…
 Απόσπασμα από το μυθιστόρημα Τραγούδι για τρεις (Πατάκης, 17η εκδ. 2014)
http://www.lοty.gr/mythistοrima_analyt_7.htm
http://www.i-read.i-teen.gr/book/tragoydi-gia-treis
http://www.patakis.gr/νiewshοpprοduct.aspx?id=176685

Κυριακή 6 Οκτωβρίου 2013

Η Ναυμαχία της Ναυπάκτου - 7 Οκτωβρίου 1571


 
“… Κοντά στα μέρη τα δικά μας, απέναντι σχεδόν από την παραλία μας, έγινε τελικά η σύγκρουση η μεγάλη – ακριβώς τριακόσια εβδομήντα χρόνια είχα που ζούσα κείνη τη χρονιά και σίγουρα κατάλαβες ποια σύγκρουση εννοώ: Τη Ναυμαχία της Ναυπάκτου – Οκτώβρης ήτανε του 1571.
 
     ΄Ως εδώ, στα χώματά μας, έφερνε ο μαΐστρος τον αχό της μάχης. Αναριγούσαν οι ακτές - και τούτες οι δικές μας και της Ρούμελης απέναντι – από την αγριάδα και τη φρίκη του πολέμου. Μαύριζε ο ουρανός απ’ το μπαρούτι, σκοτείνιαζε από θλίψη για τις ζωές που χάνονταν, όποιες κι αν ήταν. Κοκκίνιζε η θάλασσα απ’ το αίμα, θόλωνε σαστισμένη από το μακελειό που τάραζε τα ήρεμα νερά της. Κι έσκυβαν τα βουνά ένα γύρω να δουν και να πιστέψουν ότι κατατροπώνεται ο στόλος των Οθωμανών απ’ τα καράβια του Ιερού Συνασπισμού - πάει να πει τον ενωμένο στόλο της Νεάπολης, της Βενετιάς, της Γένουας, της Σικελίας, του Πάπα και της Ισπανίας. Να δουν και να πιστέψουν ότι χύνονται στη μάχη σα λιοντάρια πρόσωπα σπουδαία από τη Δύση, όπως ήταν ο Θερβάντες και ο Δον Χουάν. Να δουν και να πιστέψουν πως αντάμα με τους ξένους, πολεμούν χιλιάδες ΄Ελληνες, για να ελευθερώσουνε τον τόπο τους. Ανάμεσά τους κι ένας μεγάλος Κρητικός, ένας ευλογημένος καλλιτέχνης, που ζούσε χρόνια μακριά απ’ το νησί του – Ελ Γκρέκο τον φωνάζανε οι ξένοι.
     Τέτοιες ήταν οι βροντές κι η κοσμοχαλασιά της μάχης, που πίστεψα πως θα ξυπνήσει απ’ τον ορυμαγδό η Αμαδρυάδα μου. Αδίκως ανησύχησα. Αλλιώτικος ο ύπνος των αερικών, θάνατο πιότερο θυμίζει, παρά τον ύπνο των κοινών θνητών. Δεν ξύπνησε. Και χάρηκα. Γιατί θα γλίτωνε πολλές ακόμα πίκρες. Δε θα ’βλεπε τα βάσανα του τόπου μας που, όπως ξέρεις, δε σταμάτησαν εκεί. Κι ας βούλιαξαν στη Ναύπακτο τα τούρκικα καράβια. ΄Εφυγαν οι αλλόθρησκοι, μα σκλαβωμένη έμεινε η γη μας: Σε λίγο,  έγιναν πάλι οι Βενετσιάνοι κύριοί της. Κι όταν ύστερα από χρόνια φύγανε, στα χέρια των Οθωμανών ξανάπεσε  ο Μοριάς…”
 

Απόσπασμα από το βιβλίο Στη σκιά της πράσινης βασίλισσας (Πατάκης 2012)
http://www.i-read.i-teen.gr/book/sti-skia-tis-prasinis-basilissas
http://www.loty.gr/mythistorima_analyt_18.htm
http://lotypetrovits.blogspot.gr/2012_05_01_archive.html
http://lotypetrovits.blogspot.gr/2012/06/2012.html
http://lotypetrovits.blogspot.gr/2012/06/2012-9.html
http://lotypetrovits.blogspot.gr/2012_09_01_archive.html
http://lotypetrovits.blogspot.gr/2013/04/blog-post.html
http://patakis.gr/ViewShopProduct.aspx?Id=610905