Παρασκευή 28 Σεπτεμβρίου 2018

Η μικρή πολύχρωμη γιαγιά μου


Γράφει ο Δονύσης Λεϊμονής


  • Πώς μπορεί να έχουμε μέσα στο σπίτι μας αλλά και στην καρδιά μας καλοκαίρι, όταν έξω είναι χειμώνας;
  • Υπάρχουν μικρές πολύχρωμες, «καλοκαιριάτικες» γιαγιάδες, που χωράνε παντού και παίζουν σαν μικρά παιδιά;
  • Γιαγιάδες που σηκώνονται από τους καναπέδες, κλείνουν την τηλεόραση και παίζουν κρυφτό, κυνηγητό, κομμωτήριο, ζωγραφίζουν και λένε παραμύθια;
  • Μήπως ακούνε κιόλας παραμύθια, αφού πρώτα απενεργοποιούν χαμογελώντας το κινητό τους τηλέφωνο;
  • Πότε ένα παραμύθι χωρίς να τελειώνει μπορεί σε βυθίζει σε ύπνο λυτρωτικό;
  • Πόσο αξίζει μια δυνατή, πραγματική σχέση, που δεν περιορίζεται στα τυπικά, αλλά επιχειρείται από εγγονή και γιαγιά να σχεδιαστεί ένας κόσμος πολύχρωμος, ένας κόσμος όπως αυτός που θα θέλαμε όλοι να ζήσουμε μέσα του;
  • Και σ’ αυτόν τον όμορφο κόσμο μπορεί μια γιαγιά να αγκαλιάσει παραπάνω εγγόνια, τους φίλους και τους συμμαθητές της εγγονής ΄Ιριδας;


Όλα αυτά τα «θαυμαστά» συμβαίνουν σε κάποιο σπίτι, που μπορεί να είναι πολύ κοντά μας αλλά και πολύ μακριά μας σήμερα, αλλά το σίγουρο είναι πως όλοι μας θα επιθυμούσαμε τέτοιο τρελό παιχνίδι και μια πολύχρωμη γιαγιά έτοιμη να ανοίξει την αγκαλιά της να μας χωρέσει μέσα.

Η πολύ σπουδαία συγγραφέας παιδικής λογοτεχνίας, αγαπημένη θα 'λεγα συγγραφέας μικρών και μεγάλων, μας προτείνει σ’ αυτό το βιβλίο της ένα μοντέλο σχέσης λίγο διαφορετικό από το συνηθισμένο, μα πολύ πολύ ζηλευτό.

Η κυρία Πέτροβιτς -που εικονοποιείται θαυμάσια από την εικονογράφο του βιβλίου Ελίζα Βαβούρη- επιχειρεί να μας ενεργοποιήσει διαβάζοντας αυτήν την ιστορία, ώστε να θέσουμε λίγο στο περιθώριο τις μεγαλίστικες ασχολίες μας, να αφήσουμε στην άκρη τα «δεν μπορώ» μα και τους ενδοιασμούς μας λόγω ηλικίας, θέσης και «υποχρεώσεων» παραμένοντας πάντα παιδιά κοντά στα παιδιά, στα δικά μας αλλά και σε όσα στερούνται τους μεγάλους δικούς τους.

Μια τρυφερή σχέση ανάμεσα στην πολύχρωμη γιαγιά και την εγγονή Ίριδα δεν περιορίζεται σε δύο πρόσωπα, αλλά ανοίγει ο κύκλος και χωράει όλο τον γύρω κόσμο, έναν κόσμο που χρειάζεται φως, αγάπη και πολύ παιχνίδι.

Τα πράγματα στην ιστορία της κυρία Πέτροβιτς είναι πολύ απλά κι άλλο τόσο ωραία, γιατί οι συμπεριφορές υπαγορεύονται από τα συναισθήματα, είναι αυθόρμητες, φυσικές και πολύ πολύ ανθρώπινες.

Έτσι, κάθε μέρα που ξημερώνει είναι πιο φωτεινή, πιο πολύχρωμη, γεμάτη κέφι και ζωντάνια για όλες τις ηλικίες, μέρες που καλό είναι να ζήσουμε όλοι μας με έναν απλό τρόπο, αρκεί να μάθουμε να βιώνουμε με όλες μας τις αισθήσεις κάθε λεπτό, κάθε στιγμιότυπό τους.

Ας χαρούμε την ανάγνωση και κλείνοντας αυτό το βιβλίο ας αποφασίσουμε να διαθέσουμε περισσότερο χρόνο σ’ αυτούς που μας έχουν ανάγκη γύρω μας από τους πιο κοντινούς ως και τους φαινομενικά λιγάκι πιο απόμακρους, που περιμένουν να τους καλέσουμε κοντά μας για να δημιουργήσουμε το πιο φανταστικό κολλάζ της φιλίας…


Κυριακή 16 Σεπτεμβρίου 2018

«Παραμύθι χωρίς όνομα» - Το γιατρικό μου!



 «…Εκείνη τη φοβερή εποχή, μέσα στην αντάρα του πολέμου, άρχιζα λίγο λίγο να μαθαίνω ανάγνωση, παρακολουθώντας τον αδελφό μου που είχε αρχίσει να πηγαίνει σχολείο, αλλά και τον πατέρα μου που διάβαζε ώρες ατελείωτες κάθε βράδυ. Το 1943, λοιπόν, μόλις που είχα κλείσει τα έξι, κατάφερα να διαβάσω για πρώτη φορά το Παραμύθι χωρίς όνομα της Πηνελόπης Δέλτα.

 Θυμάμαι ολοζώντανα την ευεξία που ένιωσα στο τέλος˙ την πεποίθηση ότι αξίζει κανείς να μάχεται για το καλό και το δίκιο, όπως κατάλαβαν κι έπραξαν τελικά οι κάτοικοι της χώρας των Μοιρολατρών˙ την ελπίδα που φούντωσε μέσα μου ότι ο πόλεμος θα τελειώσει˙ ότι από τα ερείπια, την πείνα και το θάνατο που έβλεπα γύρω μου θ’ αναστηθεί μια χώρα όμοια μ’ εκείνη που κατάφεραν να ξαναφτιάξουν οι Μοιρολάτρες, όπως την περιέγραφε προς το τέλος του παραμυθιού ο αποσταλμένος του εχθρού τους:

 «... Είδα μια χώρα όπου όλοι οι δρόμοι είναι στρωμένοι και όλα τα σπίτια καλοχτισμένα και ασπρισμένα. Είδα χωριά όπου όλα τα καλύβια είναι νοικοκυρεμένα και περιτριγυρισμένα με περιβολάκια γεμάτα πορτοκαλιές, μηλιές, αχλαδιές, κερασιές και άλλα δέντρα με λαχανικά. Είδα χωράφια και χωράφια, σπαρμένα σιτάρι και κριθάρι, και κουκιά και καλαμπόκια. Είδα ελαιώνες απέραντους και αμπέλια, που απλώνονται όσο δε φθάνει μάτι ανθρώπου... Και είδα πρόσωπα γελαστά, και άκουσα τραγούδια παντού, και δεν είδα ζητιάνο κανένα!»[i]

     Ναι, θυμάμαι πάντα εκείνη την ευφορία κι εκείνη τη σιγουριά που ένιωσα κλείνοντας το βιβλίο, ότι τελικά θα υπάρξει ένας κόσμος ειρηνικός, μια ζωή που ν’ αξίζει κανείς να τη ζήσει. Εκείνη, δίχως άλλο, πρέπει να ήταν  η πρώτη φορά που «κόλλησα» το μικρόβιο της ευεξίας. Από τότε, το Παραμύθι χωρίς όνομα είχε γίνει το γιατρικό μου για την απελπισία. Γι’ αυτό και πλήθος ήταν οι φορές που από τότε το ξαναδιάβασα…”

(Απόσπασμα από το βιβλίο Το μικρόβιο της ευεξίας – Γράφοντας βιβλία για παιδιά, Πατάκης 2002)





[i]  Π.Σ. Δέλτα: Παραμύθι χωρίς όνομα, Αθήνα: Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1974, 11η έκδοση, σελ. 191.

Παρασκευή 14 Σεπτεμβρίου 2018

Η «Μικρή Ελένη» για την Αγάπη από σύννεφο

  




Γράφει η Ελένη Γεωργοστάθη








Αυτό που με γοητεύει στη γραφή της Λότης Πέτροβιτς είναι η άνεση με την οποία μπορεί να πάρει στα χέρια της την πιο απλή, την πιο φαινομενικά συνηθισμένη ιστορία και να την αφηγηθεί όχι μόνο απολαυστικά αλλά και με θαυμαστή αρτιότητα και συνέπεια. Γεμίζοντάς σε εικόνες και χρώματα, ευφραίνοντας την καρδιά σου και αφήνοντάς σε με τη χαρά της ανάγνωσης ενός ολοκληρωμένου έργου. Αυτό γίνεται και στην Αγάπη από σύννεφο*, ένα βιβλίο που πραγματεύεται τον ασυνήθιστο έρωτα ενός νούφαρου και μιας νεράιδας. Έναν έρωτα που, αφού έρθει αντιμέτωπος με τη δολερή κακία ενός μάγου, θα βρει μέσα από χίλια εμπόδια τη δικαίωση χάρη στη συμπονετική δύναμη του ήλιου. 

 
Η συγγραφέας μάς αφηγείται μια ιστορία με αρκετά στοιχεία παραμυθιού, την οποία διαχειρίζεται με τρόπο κάθε άλλο παρά απλοϊκό – χωρίς να ενδίδει σε απλουστεύσεις, χωρίς να υποτιμά τη λειτουργική αξία του ευρήματος στο οποίο στηρίζει την εξέλιξη της πλοκής της, χωρίς να καταφεύγει σε άνευρες και χλιαρές αφηγηματικές λύσεις. Με απλά λόγια, φτιάχνει μια ιστορία στρογγυλή, όπως αγαπάω να λέω, μια ιστορία που κυλά αβίαστα, χωρίς άγχη αλλά ούτε κι ολιγωρίες, που αναδεικνύει την ομορφιά της φύσης και το συναισθηματικό βάθος των χαρακτήρων της, που περιγράφει αλλά και στοχάζεται, που δεν προδίδει αλλά ούτε και παραδίδεται αμαχητί στις προσδοκίες του αναγνώστη. Συνοδευόμενη από την εκφραστική όσο και ποιητική εικονογράφηση της Θέντας Μιμηλάκη. 


*Αγάπη από σύννεφο, Πατάκης 2018