Λεπτομέρεια από το εξώφυλλο του βιβλίου που φιλοτέχνησε η Κυπρία συγγραφέας, εικονογράφος και εκπαιδευτικός Μαρία Πυλιώτη. |
(Απόσπασμα από το
βιβλίο Μιλώντας για τα παιδικά βιβλία,
Καστανιώτης 1983, 19872 -
εξαντλημένο) *
Ακούγονται κατά καιρούς απόψεις
όπως το «θα έπρεπε να καθοδηγεί το κράτος στην επιλογή των παιδικών βιβλίων», ή
«θα έπρεπε να υπάρχει μια κρατική επιτροπή…» κ.λπ., κ.λπ. Τέτοιες μέθοδοι όμως
ανοίγουν εύκολα το δρόμο για παρεμβάσεις και λογοκρισίες που μόνο σε χώρες με
ολοκληρωτικά/δικτατορικά καθεστώτα παρατηρούνται. Στις άλλες ξεκινούμε από την
αρχή ότι ο συγγραφέας είναι μια ηθική προσωπικότητα, που έχει πρόθεση να
προσφέρει κείμενα αισθητικά δικαιωμένα, προβάλλοντας ταυτόχρονα αξίας
ακλόνητες, και που έχει συναίσθηση της ευθύνης του. Τώρα, αν θέλουμε ή δεν
θέλουμε να διαβάσει το παιδί μας το βιβλίο του, αυτό είναι δικό μας θέμα. Δεν
έχουμε παρά να γνωρίσουμε το έργο του, δεν έχουμε παρά να πληροφορηθούμε.
Και
διερωτώμαι εδώ: Γατί προκειμένου να
αγοράσουμε ένα ποδήλατο, για παράδειγμα, φροντίζουμε και μαθαίνουμε όλες τις
μάρκες και τα είδη για να διαλέξουμε; Γιατί παρακολουθούμε τη μόδα και τις
ποιότητες και τους κατασκευαστές για τα παιδικά ρούχα; Γιατί είμαστε
ενημερωμένοι για τις τυποποιημένες, λόγου χάρη, παιδικές τροφές που όλες
επιτρέπονται κι όμως εμείς αποφασίζουμε τελικά ποια θα δώσουμε στο παιδί; Και
γιατί δε θα έπρεπε να παρακολουθούμε, όσο μπορούμε, τι γίνεται και στον τομέα
της πνευματικής τροφής του παιδιού μας; Κριτικές για τα παιδιά βιβλία
δημοσιεύονται συχνά στον τύπο όλων των αποχρώσεων. Συχνά ακούγονται και
συζητήσεις και συγκεντρώσεις με θέμα το παιδικό βιβλίο. Δε μένει παρά να
ενδιαφερθούμε.
Dr. Spock |
Ο πασίγνωστος Dr.
Spock είχε πει: «Μη
δίνετε ποτέ στο παιδί σας να φάει κάτι που σε σας δεν πάει κάτω». Ας το
μεταφέρουμε αυτό και στην πνευματική τροφή των παιδιών.
Σέλμα Λάγκερφελ |
΄Αλλωστε, πρώτη η Σέλμα
Λάγκερλεφ (Βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας) κι
έπειτα, στην Ελλάδα, ο Γρηγόρης Ξενόπουλος, ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου και άλλοι
πολλοί υποστήριξαν ένθερμα την αρχή ότι πετυχημένο παιδικό βιβλίο είναι κείνο
που διαβάζεται με απόλαυση κι από τους μεγάλους.
Γρηγόρης Ξενόπουλος |
Ζαχαρίας Παπαντωνίου |
Ας
διαβάζουμε, λοιπόν, κι εμείς οι μεγάλοι παιδικά βιβλία, όποτε και όσο μας είναι δυνατό. Πέρα από το
ότι θα σχηματίσουμε μια προσωπική γνώμη για το τι θα διαβάσει το παιδί και
ποιος είναι ο συγγραφέας, πέρα από το ότι θα είμαστε σε θέση να συζητήσουμε και
ν’ αναπτύξουμε διάλογο με το παιδί πάνω σ’ ένα βιβλίο, πιστέψτε με, θα νιώσουμε
και μια παιδική φρεσκάδα μέσα μας, που είναι θαρρώ, απαραίτητη αν θέλουμε να
έχουμε πάντα το κουράγιο και το κέφι το νεανικό να βελτιώνουμε διαρκώς τον
κόσμο που ζούμε.