Πέμπτη 28 Φεβρουαρίου 2013

Η γυναίκα και η παιδική λογοτεχνία (6)


Συνέχεια από την προηγούμενη ανάρτηση
Από το βιβλίο μου Μιλώντας για τα παιδικά βιβλία (Καστανιώτης 1983, 1987 - εξαντλημένο[1]).


Ας προχωρήσουμε, ωστόσο, εξετάζοντας κάποιες ειδικότερες ανάγκες του καιρού μας. Οι πολιτικές τραυματικές εμπειρίες του πρόσφατου παρελθόντος μας δημιούργησαν την ανάγκη για βιβλία με στόχο την πολιτικοποίηση του παιδιού. Το θέμα δύσκολο και η προσοχή που χρειάζεται μεγάλη. «Το εγχείρημα» γράφει ο Βασίλης Αναγνωστόπουλος στο βιβλίο του που ήδη αναφέρθηκε «αποτελεί ευχής έργο, όταν το παιδικό βιβλίο δεν υπηρετεί μια συγκεκριμένη κομματική γραμμή, όποια κι αν είναι. Το δόγμα πάντοτε έβλαψε, γιατί δεσμεύει την ελεύθερη συνείδηση και καλλιεργεί το φανατισμό. Κι ένας τέτοιος πολιτικός δογματικός διαποτισμός –που φτάνει πολλές φορές την προπαγάνδα- ζημιώνει καίρια της ψυχές των παιδιών. Βέβαια όλη η ζωή μας είναι πολιτική. Αλλά […] η πολιτική αφορά το σύνολο των δραστηριοτήτων του ανθρώπου ως πολιτικού όντος από τη φύση του […] Δεν είναι πολιτική όταν εξυμνούνται και θαυμάζονται και στήνονται πρότυπα ηρωισμού –άρα μίμησης- άτομα που ανήκουν σε μια συγκεκριμένη πολιτική ή κομματική παράταξη»[2].
Βασίλης Δ. Αναγνωστόπουλος
Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου
Θεσσαλίας
       Παρά της τεράστιες δυσκολίες πάντως και τις παγίδες που ενέχει το θέμα, γυναίκες πρωτοστάτησαν για να καλυφθεί και τούτη η ανάγκη, Κι αν με το πέρασμα του χρόνου διαπιστώνονται λάθη στο χειρισμό κάποιων θεμάτων, η αγαθή πρόθεση των συγγραφέων-γυναικών πιστεύω ότι δε θα αμφισβητηθεί. Τα λάθη ίσως να οφείλονται στην έλλειψη ικανής χρονικής απόστασης από τα γεγονότα, που συνήθως φέρνει και την κρίση την αντικειμενική.
       Και τα χρόνια περνούν και τα παιδιά που διαβάζουν πληθαίνουν. Πληθαίνουν και οι ανάγκες, προσθέτονται κι άλλες σ΄ εκείνες που είχαν διαπιστωθεί από την προηγούμενη δεκαετία: Ανάγκη, με την τέχνη, να προετοιμάσουμε τα παιδιά για να αντιμετωπίσουν σωστά τον τεράστιο κίνδυνο από τη μόλυνση και την καταστροφή του περιβάλλοντος∙ ανάγκη να τους μιλήσουμε για το διαζύγιο, με τρόπο που να τα βοηθήσει να ξεπεράσουν τα ψυχικά τραύματα που τυχόν προκάλεσε ή θα τους προκαλέσει, αφού είτε το θέλουμε είτε όχι, σύμφωνα με τις στατιστικές, περίπου ένα παιδί στα 6 είναι παιδί γονιών τελεσίδικα χωρισμένων∙ ανάγκη να τα προφυλάξουμε απ΄ τον κίνδυνο των ναρκωτικών που ολοένα αυξάνει∙ ανάγκη να μιλήσουμε για πλήθος άλλα κοινωνικά θέματα, ώστε να βοηθήσουμε, μέσω της τέχνης, στην ψυχολογική τους ωρίμαση και στην πνευματική τους υγεία: π.χ. προβλήματα που δημιουργούνται από το σύγχρονο τρόπο ζωής, από την εξωτερική κι εσωτερική μετανάστευση, από την εισβολή της τεχνολογίας. Την αρχή σε τέτοιες προσπάθειες την κάνουν γυναίκες. Το χάραμα της δεκαετίας του 1980 τις βρίσκει πάλι να πρωτοστατούν. Θα μπορούσα ν’ αναφέρω παραδείγματα. Δε θα το πράξω, από φόβο μήπως παραλείψω και αδικήσω έστω και μία από τις άξιες συναδέλφους-συγγραφείς.
Οκτώβρης 1991: Από την πρώτη Γενική Συνέλευση
 της Γυν. Λογοτεχνικής Συντροφιάς, ως επίσημου
 πλέον σωματείου, αναγνωρισμένου από το Πρωτοδικείο
 Αθηνών (με την απόφαση υπ’ αριθ. 3335 /1990)
 στο σπίτι της Αντιγόνης Χατζηθεοδώρου. 
Από αριστερά: Ζωή Κανάβα (πίσω), Αντ. Χατζηθεοδώρου,
Γαλάτεια Παλαιολόγου†, Νίτσα Τζώρτζογλου†, Κατερίνa
 Μουρίκη, Μαρία Γουμενοπούλου, ΄Εφη Αιλιανού†,
Χρυσούλα Χατζηγιαννιού, Λίτσα Ψαραύτη. Κάτω: Λότη Πέτροβιτς.

 


[2] Β. Δ. Αναγνωστόπουλου: Τάσεις και εξελίξεις της παιδικής λογοτεχνίας στη δεκαετία 1970-1980. Αθήνα, Οι Εκδόσεις των Φίλων, 1981, σελ. 81.
 
Στο ίδιο θέμα αναφέρεται και η ανάρτηση σ’ αυτό το blog, στις 15.11.2012, http://lotypetrovits.blogspot.gr/2012/11/blog-post_16.html