Συνέχεια
από την προηγούμενη ανάρτηση
Από
το βιβλίο μου Μιλώντας για τα παιδικά βιβλία (Καστανιώτης 1983, 1987 -
εξαντλημένο[i]). 
Καθώς τα χρόνια περνούν και τα ελληνικά
βιβλία πληθαίνουν, άλλες ανάγκες αναφαίνονται και πάλι γυναίκες πρωτοστατούν
για την κάλυψή τους στην παιδική λογοτεχνία. Είναι η ανάγκη για διεθνή
συνεργασία, η ανάγκη ν’ αποτελέσει το παιδικό βιβλίο «τη γέφυρα που θα ενώνει
τους λαούς» κατά το «μότο» της Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα (ΙΒΒΥ)[ii],
ώστε ποτέ πια να μη γνωρίσει ο κόσμος άλλη φρίκη σαν εκείνη του Β΄ Παγκοσμίου
Πολέμου. Είναι η ανάγκη να φτάσει η ελληνική παιδική λογοτεχνία και στο
εξωτερικό, όσο και όταν είναι αυτό δυνατόν. Ιδρύεται, έτσι, επίσημα το 1969 ο
Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου[iii],
ως παράρτημα ελληνικό της ΙΒΒΥ. Κι επειδή οι στόχοι του είναι πανανθρώπινοι,
κάθε άλλο παρά μονάχα «γυναικείοι», αν και ιδρύεται από γυναίκες, καλεί και
αποκτά με χαρά πολλούς άντρες μέλη του και σε άντρα εμπιστεύεται για πολλά
χρόνια την προεδρία: στον παιδαγωγό, Λυκειάρχη Κ.Π. Δεμερτζή[iv].
«Ο Κύκλος συμμετέχει με αντιπροσώπου στα παγκόσμια συνέδρια για την Παιδική
Λογοτεχνία, προτείνει υποψήφιους ΄Ελληνες συγγραφείς και εικονογράφους για το
Βραβείο ΄Αντερσεν και τον Τιμητικό Πίνακα, αποστέλλει στην ΙΒΒΥ για μετάφραση
έργα Ελλήνων λογοτεχνών, συμμετέχει σε διεθνείς εκθέσεις παιδικού βιβλίου […]
ιδρύει παιδικές βιβλιοθήκες, οργανώνει ομιλίες και διαλέξεις για το παιδικό
βιβλίο […] παροτρύνει με τα βραβεία του τους συγγραφείς ν’ ασχοληθούν με
σύγχρονα θέματα και προβλήματα της ελληνικής ζωής»[v].
 |
| Από αριστερά: ΄Αλκη Γουλιμή, Κ.Π. Δεμερτζής, Ρένα Καρθαίου -τρία από τα ιδρυτικά μέλη του Κύκλου |
Οι
προσπάθειες των δύο φορέων που προαναφέρθηκαν έχουν φέρει ήδη τους καρπούς τους. Η άνθηση
που γνώρισε το παιδικό βιβλίο στη δεκαετία 1970-1980 είναι πραγματικά
αξιοσημείωτη, για να μην πούμε εκπληκτική. Και τον πρώτο λόγο τον έχουν
γυναίκες. Όπως αναφέρει ο Βασίλης Δ. Αναγνωστόπουλος στη μελέτη του Τάσεις και εξελίξεις της παιδικής
λογοτεχνίας στη δεκαετία 1970-1980: «Οι Ελληνίδες συγγραφείς και ποιήτριες
κρατούν σταθερά το προβάδισμα […] ΄Εχει δημιουργηθεί μια παράδοση ξεκινώντας
από την Πηνελόπη Δέλτα, την Αντιγόνη Μεταξά και τη Γυναικεία Λογοτεχνική
Συντροφιά. Η έντονη παρουσία των Ελληνίδων στο χώρο της παιδικής λογοτεχνίας
σημασιολογεί τη γυναικεία ψυχολογία, που είναι τόσο κοντά στο παιδί. Υπάρχει
μια μεγάλη πνευματική συμμαχία με στόχο όχι την κατακύρωσή της στην
ανδροκρατούμενη κοινωνία, αλλά την προαγωγή και αξιοποίηση του παιδικού
βιβλίου. ΄Ετσι, αποσπούν τα περισσότερα βραβεία της δεκαετίας, διακρίνονται
διεθνώς, προηγούνται στη μετάφραση και διασκευή ξένων έργων στα Ελληνικά και
ασκούν κριτική στο μεγαλύτερο ποσοστό των παιδικών βιβλίων που κυκλοφορούν.
Στην εικονογράφηση ελάχιστα μόνο υπολείπονται από τους άνδρες, Γενικά η επιρροή
που ασκούν είναι αποφασιστική και καθοριστική μέχρις ενός βαθμού για την
εξέλιξη της παιδικής λογοτεχνίας»[vi].
΄Οπως
βέβαια ήταν φυσικό, δεν έλειψαν και τα ζιζάνια ανάμεσα στα ολόδροσα βλαστάρια
και τους ανθούς της παιδικής λογοτεχνίας των ετών εκείνων. Πολλοί αλλά και
πολλές εκείνες που παρανόησαν την κατάσταση και είδαν το παιδικό βιβλίο σαν
εύκολο είδος ή ακόμα και σαν ευκαιρία για κέρδη ή προσωπική προβολή. Οι
θλιβερές αυτές περιπτώσεις, αν και δεν είναι λίγες, δεν μπορούν να μειώσουν τη
συμβολή τόσων άξιων και
αφοσιωμένων γυναικών συγγραφέων.
 |
Εγκαίνια της βιβλιοθήκης του Κύκλου «Κ.Π. Δεμερτζής»στο Λαύριο,
στις 5.12.1993, ακριβώς δύο χρόνια μετά το θάνατό του αλησμόνητου
Προέδρου του. Από αριστερά: Βίτω Αγγελοπούλου†, Λότη Πέτροβιτς,
Γαλάτεια Παλαιολόγου†, Φράνση Σταθάτου, Λίτσα Ψαραύτη,
Φιλομήλα Βακάλη, Μαρία Τζαφεροπούλου, Σπύρος Τσίρος.
Κάτω: Μαρία Βελετά-Βασιλειάδου† και Ευτυχία Βλάχου Μπάτση†.
(Συνεχίζεται : http://lotypetrovits.blogspot.gr/2013/02/6.html )
[iii] Ο Κύκλος του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου
ξεκίνησε τη δράση του το 1963, ως άτυπος αρχικά όμιλος, όταν μια ομάδα
λογοτεχνών, εκπαιδευτικών και βιβλιοθηκονόμων άρχισε να εργάζεται με ζήλο για
την ποσοτική και ποιοτική προαγωγή του ελληνικού παιδικού βιβλίου και τη
διάδοσή του, εντός και εκτός της χώρας,
ώστε να φτάσει 6 χρόνια αργότερα στην ίδρυση του πρώτου επίσημου πολιτιστικού
σωματείου στον τομέα αυτόν, με καταστατικό εγκεκριμένο από το Πρωτοδικείο
Αθηνών.
[iv] Στην προσωπικότητα και τη δράση του Κ.Π. Δεμερτζή αναφέρονται
τα κείμενα που αναρτήθηκαν σ’ αυτό το blog στις
αρχές του Δεκέμβρη 2012.
[v] Β. Δ. Αναγνωστόπουλου: Τάσεις και εξελίξεις της παιδικής λογοτεχνίας στη δεκαετία 1970-1980. Αθήνα,
Οι Εκδόσεις των Φίλων, 1981, σελ. 26.
