Τέχνη και παρηγορία

 Εκφράζω την ανησυχία μου ακόμα μια φορά για κάποιες περίεργες, αν όχι ύποπτες τάσεις και προσπάθειες, σποραδικές ευτυχώς, κυρίως στην ξένη παιδική/νεανική  λογοτεχνία, να υπάρξουν βιβλία με κακό τέλος, βιβλία που εκπέμπουν απύθμενη απαισιοδοξία, που αποθαρρύνουν, απελπίζουν, ή ακόμη και τρομοκρατούν τους νεαρούς αναγνώστες. Οι υποστηρικτές αυτών των τάσεων ισχυρίζονται ότι έτσι προετοιμάζουν τα παιδιά για τη σκληρότητα της ζωής.  Τέτοια  στάση όμως –ας το ξαναπούμε - είναι «άνανδρη» από ενήλικο προς ανήλικο, αφού τα παιδιά δεν έχουν προλάβει ν’ αναπτύξουν επαρκώς την ικανότητα να τα βγάζουν πέρα με τις αντιξοότητες και τις υπέρμετρες δυσκολίες. Έτσι, αυτού του είδους τα βιβλία ωθούν τους νεαρούς αναγνώστες στο συμπέρασμα ότι είναι μάταιο να προσπαθήσουν για οτιδήποτε, άσκοπο να περιμένουν κάτι αξιόλογο από τη ζωή. 

  Βέβαια η επαφή των παιδιών με τη σκληρή πραγματικότητα μέσω της λογοτεχνίας (όπως και κάθε άλλης τέχνης) είναι απολύτως απαραίτητη, όμως παράλληλα χρειάζονται θάρρος κι ελπίδα για το μακρύ ταξίδι της ζωής που ξανοίγεται μπροστά τους. Και σ’ αυτό συμβάλλει όχι βέβαια ένα γλυκερό «happy end» αλλά ένα βαθιά ελπιδοφόρο τέλος των ιστοριών που διαβάζουν, όσες δυσάρεστες πλευρές της ζωής κι αν έχουν γνωρίσει μέσα από τις σελίδες τους.

  Μα μήπως και οι ενήλικοι - ιδίως οι σημερινοί - δεν έχουν ανάγκη από ενθάρρυνση κι ελπίδα; Και είναι άραγε λάθος να τους προσφέρει αυτά τα στοιχεία η Τέχνη γενικά; Μια σπουδαία φωνή από άλλο χώρο, από τη ζωγραφική, έρχεται να συνηγορήσει. Είναι η φωνή του Γιάννη Τσαρούχη, που έλεγε σε μια συνέντευξή του ότι «η Τέχνη είναι επιδίωξη γαλήνης και ισορροπίας, παρηγορία και παυσίπονο για τον δυστυχισμένο σημερινό άνθρωπο, θύμα μιας παρεξηγημένης ελευθερίας». Ίσως αυτή τη γαλήνη και την ισορροπία λαχταρούν και οι ενήλικοι αναγνώστες, γι’ αυτό και ο αριθμός των μεγάλων που διαβάζουν παιδικά/νεανικά βιβλία αυξάνεται διαρκώς!