Η Αθηνά Μπίνιου γράφει:

Το φιλί της λύκαινας -

της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου

Θεωρώ τη Λότη αξιαγάπητη συγγραφέα με στόχους και επιμονή στην κατάκτησή τους· άνθρωπο κοινωνικό με πολύχρονη δράση και αλληλέγγυα όπου το καλεί η ανάγκη του βιβλίου. Κάθε έργο της είναι δώρο στην ελληνική λογοτεχνία. Ποιο πρώτα να πιάσω; Την πράσινη βασίλισσα; Την αμίλητη αγάπη; Την Προφητεία; Τον Κόκκινο θυμό; Τα τέρατα του λόφου; Τα παιδικά; Τα επιστημονικά; Τα παραμύθια; Αμέτρητα και συναρπαστικά, γεμάτα γνώση, φυσιολατρία, περιπέτεια και συγκίνηση. Σε κάθε καινούριο ξέρω εκ των προτέρων, ότι κρατώ ένα βιβλίο εξαιρετικό, γεμάτο ανθρωπιά, που αναδεικνύει τα συναισθήματα ως αναγκαίους σηματωρούς σε περιόδους τρικυμίας. Νιώθω επίσης ότι εξάπτεται η φαντασία μου, θα καρδιοχτυπήσω με τα βιώματα των ηρώων, θα γλυκάνει ο κόσμος μέσα μου, ενώ απολαμβάνω μια αριστοτεχνική γραφή.

    Το ίδιο και τώρα, στο βιβλίο όπου πρωταγωνιστεί ένας έφηβος, τον οποίο ακολουθούμε έως την ενηλικίωση. Το εύρημα της Λότης, από την αρχή της συγγραφής μυθιστορημάτων, συνεχίζεται από το ένα βιβλίο στο άλλο, καθώς διακλαδίζονται με πρωτότυπο τρόπο γενεές εφτά οικογενειών! Η χρυσή της πένα μιλάει για θέματα σύγχρονα και διαχρονικά. Μυθιστορία λοιπόν Το φιλί της λύκαινας, ακολουθεί μια διαδρομή από το σήμερα, στα γεγονότα του περασμένου αιώνα και επιστρέφει.

     Ένα δωδεκάχρονος εγγονός, ο Φραγκής, αποδέχεται με αγάπη και κατανόηση τον απομονωμένο από την οικογένεια παππού Πέτρο, πατέρα της μάνας του. Η ζωή του κοσμογυρισμένου άντρα μοιάζει απίστευτη στα εκστατικά μάτια του έφηβου, τον γεμίζει ερωτήματα, κρυμμένα μυστικά. Το μοναδικό καλοκαίρι που πέρασαν μαζί στην Αθήνα και την Αμφίπολη, τους έδεσε, καθώς άκουγε τις ταλαιπωρίες του παρελθόντος, τότε, που ο νεαρός Πέτρος, απόφοιτος γεωπονικής, ζούσε τη χαρά του γάμου, τη γέννηση μιας κόρης, αλλά και τον πόνο του διαζυγίου λόγο διαφορετικών αξιών και αναγκών του ζευγαριού.

    Η Λότη κάνει εξαιρετικά ενδιαφέρουσα την αφήγηση, με διαλόγους, με χαρακτηρισμούς και με τα αρνητικά συναισθήματα της μητέρας του Φραγκή, που ερεθίζουν τον αναγνώστη να θέλει να μάθει το γιατί της τιμωρίας του πατέρα της. Παρακολουθούμε με ποιο τρόπο τα λόγια και οι πράξεις της πληγωμένης νεαρής συζύγου του Πέτρου, δηλητηριάζαν την κόρη τους, παρερμήνευσαν καταστάσεις και μπήκε στο περιθώριο και την αποξένωση, ένας άνδρας που δεν είχε κακή πρόθεση και βαρύ ελάττωμα, αλλά, οι πολιτικές και οικονομικές καταστάσεις της χώρας, είχαν υψώσει αδιέξοδα στο νεαρό ζευγάρι, ναι μεν ερωτευμένο, χωρίς ωστόσο την απαραίτητη φιλία και σπλαχνιά μεταξύ τους. Σπλαχνίζεται όμως ο Φραγκής τον παππού του· σημειώνει τις αναμνήσεις του, αναθεωρεί το παρελθόν που τον βάραινε, σώζει την αξιοπρέπεια του, τον τοποθετεί στην αληθινή του βάση. Δυστυχώς, συχνά η αλληλοκατηγορία των πρώην συζύγων εμφυσά μίσος και περιφρόνηση στα παιδιά κατά του ενός ή του άλλου γονιού, με δυσάρεστα αποτελέσματα.

    Στην αφήγηση εμπλέκεται η παρουσία μιας λύκαινας. Ένας έμπρακτος συμβολισμός ακολουθεί την πλοκή με κάθε ευκαιρία. Η αθώα μορφή του κουταβιού μιας λύκαινας είναι το μότο του κόρπους που γύρο του ο παππούς Πέτρος βαθαίνει και διευρύνει τον χαρακτήρα του στερεοτυπικά άγριου ζώου. «Το φιλί της λύκαινας» δεν το εξανθρωπίζει, αποδεικνύοντας την αθωότητά του, όμως, μας παρέχει δυνατότητα πολλών ερμηνειών. Ο Πέτρος δεν αντέχει να αποχωριστεί το λυκάκι του, ψάχνοντας κάθε μέσον να την κρατήσει κοντά του, μα τελικά υποχωρεί και της λέει: «Επέστρεψε Κάλυ μου στη φύση· αυτή είσαι εσύ».

    Λύκαινα είναι και η ζωή; Μήπως ο χρόνος είναι λύκος; Σωπαίνουν τα άγρια ζώα όταν ουρλιάζουν οι άνθρωποι; Η κάθε πατρίδα που κατασπαράζει τα παιδιά της; Το φιλί της ετοιμοθάνατης λύκαινας, όταν του γλύφει το χέρι με ευγνωμοσύνη είναι μία από τις πολλές κορυφώσεις του βιβλίου. Συγκινητικές εικόνες φιλοζωίας και συνειρμοί, μας συνεπαίρνουν, καθώς τυχαία ο παππούς συναντά, μια παλιά του συμμαθήτρια, τον πρώτο του έρωτα, την Αγγελίνα Λούπα. Lupa? Λύκαινα, στα λατινικά! Η κυρία αυτή λειτουργεί ως διαμεσολαβητής μνήμης και συναισθημάτων, με τον Φραγκή να μαθαίνει τους λόγους της μετανάστευσης του παππού κατά την δεκαετία του 1960 στη Λατινική Αμερική, καταλήγοντας στην Βραζιλία, όπου γνώρισε συμπατριώτες προστατευτικούς, ιδίως κάποιες κυρίες της κοινωνικής πρόνοιας, που του βρήκαν αξιοπρεπή δουλειά. Ο Πέτρος όμως, δε νιώθει χαμένος: «Ξένος τόπος δεν είναι κανείς, όταν βρεις ανθρώπους να μιλάνε τη δική σου γλώσσα. Κι από Έλληνες η Βραζιλία! Χιλιάδες, τους πιο πολλούς στο Σάο Πάολο, με την κοινότητά τους, τα σχολειά, την εκκλησία τους…»

     Η Λότη με δείγματα βαθιάς έρευνας ξετρυπώνει Έλληνες μετανάστες πριν ένα αιώνα! Ξαναφέρνει με τον δικό της αισθαντικό τρόπο τραγούδια προηγούμενων γενεών, τόσο ευχάριστα για τους μεγάλους, αλλά και για τους μικρούς:

Να μου το πεις το σ’ αγαπώ και πάλι,

Να μου το πεις, η αγάπη είναι ζάλη...

Οι σελίδες της εκφράζουν τον ψυχισμό του μοναχικού ατόμου, του τραυματισμένου λύκου που αποσύρθηκε στον εαυτό του και αναζητά μέσω του εγγονού την λύτρωση. Έτσι οικοδομεί την ιστορία της η Λότη και παίζοντας με τις λέξεις, αποδεικνύει το βαθύ θεραπευτικό έργο που προσφέρει η λογοτεχνία, η οποία, χωρίς τίποτα να επιβάλλει στον αναγνώστη, με την αναπαράσταση μιας ιστορίας, ωθεί στην αυτογνωσία και μας μπολιάζει με το παρελθόν.

   

 Στο βιβλίο ξεδιπλώθηκε η ικανότητά της συγγραφέως να τιθασεύσει πλήθος πληροφοριών, ν’ αναπαραστήσει με ακρίβεια διάφορες εποχές και χώρες μακρινές, ν’ αναδείξει το πρόβλημα των ανθρώπινων σχέσεων, να επιμερίσει με καλοσύνη ευθύνες και να φωτίσει τις σκοτεινές, αθέατες πλευρές ενός ταλαιπωρημένου άντρα, μα και της κόρης του και της πρώην συζύγου. Ο κύβος έχει ριχτεί… Αυτό είναι το ταλέντο της Λότης. Η ισορροπημένη δομή και η άριστη χρήση της γλώσσας με λόγια ουσιαστικά: «Δώσε σ’ αυτούς που αγαπάς φτερά για να πετάξουν, ρίζες για να επιστρέψουν και λόγους για να μείνουν». Είναι ανάγκη, να κοιτάζουν οι έφηβοι τον τρόπο ζωής των παλαιότερων, για να καταλάβουν τους γονείς τους περισσότερο, να σκύψουν στη ζωή και τις ανάγκες άλλων εποχών, πιο μακριά από το εγώ τους.

     Ευχαριστούμε θερμά την Λότη για άλλη μία παροχή αναγνωστικής χαράς με Το φιλί της λύκαινας, τον συμβολικό, τόσο λυρικό τίτλο. Ένα βιβλίο ξεχωριστό, που το διακρίνει η ποιότητα, η ευγένεια και ο σεβασμός, όχι μόνο στην πολιτική κληρονομιά του λαού μας, αλλά και στην παγκόσμια πολιτική κληρονομιά.

     Συνιστώ στους αναγνώστες να το ανακαλύψουν μόνοι τους, ώστε να έχουν τη χαρά και τη συγκίνηση, που δωρίζουν οι πράξεις καλοσύνης απολαμβάνοντας τον εύληπτο, φιλοσοφημένο λόγο της συγγραφέως. Σκέψη ευθεία, αποφασιστική, παρήγορη, με νοητά και αισθητά ψηλά τον πήχη της τέχνης. Μας το υποβάλλει σταθερά μετά το Πράσινη βασίλισσα, που προηγήθηκε και σίγουρα είναι αποφασισμένη να συνεχίσει λογοτεχνική δράση. Αγωνιούμε…

     Επίσης, σίγουρο είναι ότι η κυρία Κατερίνα Χαδουλού αγάπησε το μυθιστόρημα αυτό, γιατί το εικαστικό του εξώφυλλου, με μια πανέμορφη λύκαινα, μια σύγχρονη Καρυάτιδα, με φόντο το αρχαίο άγαλμα της Αμφίπολης, είναι το χρυσό στεφάνι στο μέτωπο του βιβλίου.

(Σημ.: Το κείμενο αυτό αναρτήθηκε στο facebook, στον προσωπικό λογαριασμό της κ. Αθηνάς Μπίνιου, στις 22.6.2016)