Κυριακή 10 Μαΐου 2020

Η Εύη Τσιτιρίδου για την «άτακτη μαμά» (*)


 Μαμά σαν κι αυτή δεν έχετε ξαναγνωρίσει. Το τι σκανταλιές, τι αταξίες σκαρφίζεται, δεν περιγράφεται. Από πού ν’ αρχίσω και πού να τελειώσω. Κάθε μέρα μαζί της, από το πρωί που ξημερώνει μέχρι την ώρα που βραδιάζει, είναι μια περιπέτεια. Ούτε το δωμάτιό της τακτοποιεί, ούτε τα μαθήματά της μελετά με προσοχή. Θέλει να βλέπει τηλεόραση ώρες ακατάλληλες. Ανοιγοκλείνει το ψυγείο και ψάχνει σοκολατάκια. Τρώει μπανάνα και βάζει τη φλούδα της καπέλο. Θέλει να παίξει ποδόσφαιρο μέσα στο σπίτι και δεν έχει καθόλου υπομονή ώσπου να φτάσει το Σάββατο και να πάει στην πλατεία με τα άλλα παιδιά. Κάνει ορνιθοσκαλίσματα όταν γράφει την αντιγραφή της. Μη σας πω τι κάνει με τα μαθηματικά και την ανάγνωση. Και θέλει και σουβλάκια για βραδινό, πράγμα -ως γνωστόν- πολύ ανθυγιεινό!

Η αγαπημένη μικρών και μεγάλων Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου μάς χάρισε μια χαριτωμένη και πρωτότυπη ιστορία που περιγράφει με γλαφυρό και χαρούμενο τρόπο βιώματα που έχουμε όλοι, είτε ως παιδιά, είτε ως γονείς, αλλά και ως εκπαιδευτικοί, τα οποία σχετίζονται με την καθημερινή μας συμπεριφορά μεταξύ μας. Χωρίς νουθεσίες και διδακτισμό, με ένα κείμενο που είναι το ίδιο μια σκανταλιά, αφού αντιστρέφει τους ρόλους μαμάς και παιδιού με χιούμορ και με απροσδόκητο τρόπο, η συγγραφέας περιγράφει καταστάσεις που κάποιες στιγμές μπορεί και να μας διασκεδάζουν, αλλά τις περισσότερες φορές δυσκολεύουν την καθημερινότητά μας, μας ταλαιπωρούν και συχνά μας θυμώνουν. Πόσο δύσκολο είναι να βάλουμε όρια στα παιδιά μας, χωρίς απειλές και ποινές, χωρίς βαρετά «κηρύγματα», χωρίς συνεχή ταξίματα και αμοιβές που μετατρέπουν την αγωγή τους σε ένα…εμπορικό αλισβερίσι: «αν διαβάσεις τα μαθήματά σου, θα σου πάρω το παιχνίδι που είδες χθες στην τηλεόραση». «Αν φας τη σούπα σου, θα σε πάω στις κούνιες το απόγευμα»…

Η «άτακτη μαμά» μπαίνει στο ρόλο των δύο μικρών παιδιών της με μεγάλη επιτυχία. Και εκείνα, νήπιο και μαθήτρια της πρώτης δημοτικού, παριστάνουν την…πραγματική μαμά τους ίδια κι απαράλλακτη! Όλο αυτό είναι ένα παιχνίδι. Αλλά ένα παιχνίδι που, αξιοποιώντας τα οφέλη της ενσυναίσθησης (όταν καταφέρω να μπω στη θέση σου και να νιώσω όπως νιώθεις, οι αποστάσεις μεταξύ μας εξαφανίζονται και η αλληλοκατανόηση και η συνεργασία είναι πλέον αυτονόητη και επιθυμητή επιλογή), εισάγει τα παιδιά στον κόσμο των κανόνων που διέπουν την καθημερινότητά τους στο σπίτι, στο σχολείο, στην κοινωνική τους ζωή, με απλότητα και φυσικότητα. Με παιδικότητα. Και με σεβασμό στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ηλικίας τους και στην ανάγκη τους όχι απλώς να κατανοήσουν την ωφέλεια και τη χρησιμότητα αυτών των κανόνων, αλλά και να μάθουν να τους σέβονται κατ’ επιλογήν και όχι ύστερα από εξαναγκασμό.

Η Λιάνα Δενεζάκη στην εικονογράφηση έχει δουλέψει πολύ ωραία με τις εκφράσεις των προσώπων, αποδίδοντας εύγλωττα τα συναισθήματά τους και συμβάλλοντας στην πλαισίωση του κειμένου με χαρούμενα και φωτεινά χρώματα, που το κάνουν ακόμη πιο φιλικό στα παιδιά. «Η άτακτη μαμά» έχει όλα τα προσόντα για να γίνει μία ακόμη αγαπημένη ηρωίδα μας και να θέλουμε να παίξουμε μαζί της ξανά και ξανά!

…και Δημιουργώ!
- Συγκεντρώστε στην τάξη ή στο σπίτι περιοδικά που η θεματολογία τους αφορά στους γονείς και στα παιδιά και γενικότερα στην οικογενειακή ζωή. Προτείνετε στα παιδιά να τα ξεφυλλίσουν και να κόψουν εικόνες που περιγράφουν πρόσωπα και στιγμιότυπα σχετικά με την καθημερινότητα μικρών και μεγάλων στο σπίτι, στο σχολείο, στο τραπέζι, στους χώρους ψυχαγωγίας και αθλητισμού. Μπορούν να κολλήσουν σε χαρτί μέτρου τις εικόνες και να προσθέσουν «συννεφάκια» με τους μικρούς αστείους ή και σοβαρούς διαλόγους που θα φανταστούν παρατηρώντας τις. Έτσι θα δημιουργήσουν μία νέα ιστορία καθημερινής περιπέτειας, με την οποία μπορούν να διακοσμήσουν έναν τοίχο της τάξης ή του δωματίου τους. Μια ιστορία που θα αποτελεί την αφόρμηση για εποικοδομητικές συζητήσεις και επίλυση των συγκρούσεων που προκύπτουν με αφορμή την τήρηση ή μη των κανόνων συμπεριφοράς και τον σεβασμό ή μη των ορίων και των δικαιωμάτων καθενός μας σε κάθε κοινωνικό πλαίσιο. 
- Προτείνετε στα παιδιά να σκεφτούν και να καταγράψουν κατορθώματα της «άτακτης μαμάς» και των παιδιών της, που ξέχασε ή δεν σκέφτηκε να γράψει η συγγραφέας στο βιβλίο της. Σίγουρα θα προκύψουν πολλές ακόμη σπαρταριστές περιπέτειες αυτού του «εκρηκτικού» δίδυμου. Όπως για παράδειγμα, πράγματα που συμβαίνουν και έχουν σχέση με τη χρήση των νέων τεχνολογιών, των κινητών τηλεφώνων, των υπολογιστών, του διαδικτύου από τα παιδιά στην καθημερινότητά τους. Θα μπορούσαν να στείλουν στη συγγραφέα ένα σχετικό γράμμα ή μήνυμα με το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο. Σίγουρα θα τροφοδοτήσουν με νέες περιπέτειες την ιστορία της!

- Προτείνετε στα παιδιά να χωριστούν σε δύο ομάδες: τις «άτακτες μαμάδες» και τα «φρόνιμα παιδιά» τους και να παίξουν, αλλάζοντας ανά τακτά χρονικά διαστήματα ρόλους. Μπορούν να δραματοποιήσουν περιστατικά που αναφέρονται στο κείμενο, αλλά να προσθέσουν και άλλα, από τη δική τους εμπειρία. Σημασία έχει να μπουν όλα τα παιδιά και στους δύο ρόλους. Την ώρα της ξεκούρασης από το παιχνίδι, μπορείτε να συζητήσετε τι τους άρεσε και τι τους δυσκόλεψε σε κάθε ρόλο. Το παιχνίδι μπορεί να παιχτεί και με ομάδες «άτακτων δασκάλων» και «φρόνιμων μαθητών» με πολύ χρήσιμες προεκτάσεις τόσο για τα παιδιά όσο και για τους εκπαιδευτικούς. 

(*) Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου:
Η άτακτη μαμά (Ψυχογιός)
Εικ.: Λιάνα Δενεζάκη