ΛΟΤΗ ΠΕΤΡΟΒΙΤΣ: Σεπτεμβρίου 2014

Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου 2014

Η δίκη και η αθώωση του Αναστάσιου Πολυζωίδη – 24.9.1834

«… Η ώρα περνάει απίστευτα γρήγορα. ΄Ισως γιατί απίστευτα είναι και τα όσα της διηγείται ο Παύλος με τρόπο συναρπαστικό για τη δίκη του Κολοκοτρώνη. Κι ακόμα, τα όσα λέει με φανερή αγανάκτηση για τις συνέπειες που είχε η θαρραλέα στάση του Πολυζωίδη, του Μελενικιώτη δικαστή, την ώρα της απόφασης.

Η ΄Ολγα τον ακούει συνεπαρμένη. Δεν της έχει ξανασυμβεί να κάθεται ν’ ακούει με τόσο ενδιαφέρον ιστορικά γεγονότα. Με τις συμμαθήτριες και τις φίλες της μόνο για τα προσωπικά τους κουβεντιάζουν, ή για μόδες, για ηθοποιούς, για τραγούδια... Και σ’ εποχές εξετάσεων, μιλάνε για βαθμούς, για τα μαθήματα που πρέπει να διαβάσουν, τα θέματα “SOS”... ΄Οπως στην ιστορία, για παράδειγμα, που τελικά μαθαίνουν απ’ έξω σελίδες ολόκληρες και την επόμενη χρονιά τα περισσότερα τα έχουν ξεχάσει.

Πάντως, όχι, λεπτομέρειες για τ’ απαράδεκτα που έγιναν σ’ εκείνη τη δίκη την άνοιξη του 1834 σε καμιά τάξη του γυμνασίου ή του λυκείου δε θυμάται η ΄Ολγα να έχει ακούσει. Το μόνο που έχει μείνει στη μνήμη της από το μάθημα της Ιστορίας είναι πως ο Κολοκοτρώνης και ο Πλαπούτας είχαν αποφυλακιστεί τελικά.

«Τους έδωσε χάρη ο ΄Οθων την επόμενη χρονιά που ανέλαβε τη βασιλεία», προσθέτει ο Παύλος. «Φαντάσου, δηλαδή! Να μιλάει κανείς για “χάρη” σε τέτοιους αγωνιστές!»

«Και με τη δίκη του Πολυζωίδη τι απέγινε;» τον ρωτάει και δεν τη νοιάζει διόλου τώρα τι θα σκεφτεί για τις φτωχές της γνώσεις. «Τον άφησαν στη φυλακή;»

«΄Οχι, βέβαια! Αθωώθηκε πανηγυρικά στις 24 Σεπτεμβρίου της ίδιας χρονιάς κι ο κόσμος τον σήκωσε στους ώμους με ζητωκραυγές. ΄Ενας φίλος του που παρακολουθούσε τη δίκη φώναξε “ζήτω ο νέος Δίκαιος Αριστείδης!” και το πλήθος ενθουσιάστηκε, άρχισαν όλοι να φωνάζουν αυτόν τον πετυχημένο χαρακτηρισμό, που έμεινε ως τις μέρες μας τιμητική προσωνυμία του Πολυζωίδη».
«Τη θέση που είχε την ξαναπήρε;»

«Ανέλαβε καθήκοντα πολύ πιο σπουδαία. Ο ΄Οθων, μόλις ενηλικιώθηκε, τον διόρισε αντιπρόεδρο του Αρείου Πάγου και Σύμβουλο της Επικρατείας. Από κει και πέρα η προσφορά του στον τόπο συνεχίστηκε για χρόνια. ΄Εγινε Υπουργός Εσωτερικών, Υπουργός Παιδείας... Το πρώτο νομοθέτημα για την ελευθεροτυπία σ’ αυτόν οφείλεται. ΄Οπως και τα Διατάγματα για τη σύσταση του πρώτου Πανεπιστημίου. Σπουδαία προσωπικότητα ο Πολυζωίδης, όπως καταλαβαίνεις. Καμάρι του Μελενίκου! Στη νομική επιστήμη θεωρείται σύμβολο της δικαστικής ανεξαρτησίας και η προσωπογραφία του έχει αναρτηθεί στον ΄Αρειο Πάγο...»

Απόσπασμα από το βιβλίο Η Προφητεία του κόκκινου κρασιού :

http://www.i-read.i-teen.gr/book/i-profiteia-toy-kokkinoy-krasioy
http://www.loty.gr/mythistorima_analyt_16.htm

Σάββατο 20 Σεπτεμβρίου 2014

Κάνει λάθη ο Μεγαλοδύναμος;

Κάνει λάθη πότε πότε ο Θεός; Κάτι μου λέει πως ναι. Μόνο που τα διορθώνει με τον καλύτερο τρόπο. Σύντομα μάλιστα πολλές φορές. Ακόμα και μέσα σε είκοσι μέρες...

Τίποτα παραπάνω δεν ήθελε μια κοπέλα-διαμάντι, απ’ ό,τι συνήθως οι περισσότερες γυναίκες ανά τους αιώνες: Ένα παιδί. Και δε χρειαζόταν δα ν’ ακούσει ο ΄Υψιστος καμιά ιδιαίτερη παράκληση γι’αυτό! Τι πιο συνηθισμένο για μια θνητή – όταν μάλιστα εξίσου το επιθυμεί κι ο διαλεχτός σύντροφός της -, τι πιο επιθυμητό και για Εκείνον τον ίδιο; «Αυξάνεσθε και πληθύνεστε» δεν είχε πει απαρχής;

«Και βέβαια να το έχει!» απάντησε στον άγγελο που του μετέφερε τη λαχτάρα της κοπέλας-διαμάντι. «Θέλει και ρώτημα; Στείλε αμέσως ένα!»

΄Εκανε λάθος ο άγγελος; ΄Η μήπως τελικά το λάθος ήταν του Μεγαλοδύναμου που τον εμπιστεύτηκε, ενώ έπρεπε ως Παντογνώστης να γνωρίζει ότι θα λαθέψει ο κομιστής της εντολής – θα λαθεύει συνέχεια για κάμποσο καρό; Να γιατί συλλογίζομαι ότι τελικά μάλλον κάνει λάθη κι Εκείνος.

Το παιδί λοιπόν δεν ερχόταν, όσο κι αν το περίμεναν η κοπέλα-διαμάντι κι ο σύντροφός της. Αλλού «παρέδιδε» κάθε τόσο κι από ένα βρέφος ο άγγελος: Αποκτούσε μωρό η φίλη, η εξαδέλφη, η μακρινή συγγένισσα, η γειτόνισσα, η απλή γνωστή – πλήθος γυναίκες ένα γύρω γεννούσαν. Εκείνη όχι. Αν ζούσε το ζευγάρι σε παλιότερη εποχή, θα το είχε πάρει απόφαση ότι θα μείνει άτεκνο. Στην σημερινή εποχή, ωστόσο, υπήρχαν τρόποι να βοηθήσει η επιστήμη. ΄Οσο μπορούσε, βέβαια. Γιατί δεν καρποφορούσαν πάντα οι προσπάθειές της με τις σύγχρονες μεθόδους.

Αν ήταν οκτώ ή δέκα η φορές που έγιναν προσπάθειες «εξωσωματικές» δεν ξέρω ακριβώς να πω. Εκείνο που ξέρω ήταν ότι απέτυχαν όλες. ΄Ωσπου την τελευταία φορά πληροφορήθηκε επιτέλους ο ΄Υψιστος πως η εντολή Του δεν είχε ακόμα εκτελεστεί. Αν μάλωσε τον φτερωτό κομιστή, ή αναγνώρισε ότι το σφάλμα ήταν στην ουσία δικό Του που τον εμπιστεύτηκε, πώς να είμαι βέβαιη; Το βέβαιο είναι ότι το διόρθωσε. Και σύντομα, πολύ σύντομα, η κοπέλα-διαμάντι κι ο σύντροφός της κρατούσαν στην αγκαλιά τους ένα μωρό είκοσι ημερών! Το ότι ήταν λάθος ενός απρόσεκτου αγγέλου που είχε γεννηθεί από άλλο σώμα δεν είχε καμιά σημασία. ΄Ηταν το δικό τους παιδί, το ολοδικό τους! Και μόνο να το έβλεπες το καταλάβαινες. Είχαν βέβαια ταλαιπωρηθεί πολύ ως να το αποκτήσουν. Είχαν απελπιστεί, είχαν ίσως άδικα κλάψει… Αλλά, μεγαλόψυχοι καθώς είναι συχνά οι «κατ’ εικόνα και ομοίωση» πλασμένοι από Εκείνον άνθρωποι, σίγουρα Τον συγχώρεσαν. Γιατί ναι, συχνότατα συγχωρούν και οι θνητοί τον Δημιουργό τους. Την άξιζε άλλωστε πέρα για πέρα τη συγγνώμη τους ο Μεγαλοδύναμος. Είχαν αργήσει, είχαν πονέσει, αλλά τελικά είχαν αποκτήσει ένα σπάνιο, ένα ξεχωριστό «διαμαντάκι»!

Δευτέρα 15 Σεπτεμβρίου 2014

Κάθε νεράιδα και δουλειά* -κριτική της Τασούλας Τσιλιμένη

της Τασούλας Τσιλιμένη,

Αν. Καθηγήτριας

του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Οι νεράιδες, ως τίτλοι παιδικού βιβλίου τα τελευταία χρόνια έχουν προβληθεί ιδιαίτερα. Βιβλία μεταφρασμένα κυρίως με νεράιδες πασπαλισμένες με χρυσόσκονη, νεράιδες του σκοτεινού δάσους, του νερού, νεράιδες παντού. Το βιβλίο Κάθε νεράιδα και δουλειά, κινείται σε ένα εντελώς διαφορετικό πλαίσιο που αφορά στο κείμενο και στην εικονογράφηση. Έχει το ύφος των ελληνικών λαϊκών παραμυθιών.

Είναι γνωστό ότι η συγγραφέας υπηρετεί με σοβαρότητα όλα τα είδη της πεζογραφίας με έμφαση στο παιδικό/εφηβικό μυθιστόρημα και τις μικρές ιστορίες, χωρίς όμως να λησμονεί το πρώτο και αγαπητό στα παιδιά λογοτεχνικό είδος, το παραμύθι. Ανατρέχοντας στη λίστα με το εργογραφικό της προφίλ, διαπιστώνει κανείς την συμπάθειά της στο λαϊκότροπο παραμύθι. Σε αυτή την κατηγορία ανήκει και το παρόν βιβλίο με ιστορίες στις οποίες πρωταγωνιστούν 5 νεράϊδες: η Ονειρένια, η Συννεφένια, η Αστερένια, η Αχτιδένια και η Μελένια. Ο ρόλος της κάθε μιας εύκολα αναγνωρίζεται από τα ονόματά τους:

Η Ονειρένια είναι αυτή που φέρνει στον ύπνο των παιδιών γλυκά όνειρα, αλλά τι γίνεται όταν στην απόχη της που τα κουβαλά πιάνονται και κάποια κακά όνειρά; Και τι θα συμβεί όταν η Συννεφένια που διώχνει τα σύννεφα για να λάμπει ο ήλιος, δεν έχει κέφι για δουλειά μια μέρα αφού κάποιος της έβαλε τις φωνές; Πώς θα συνεχίσει να χτενίζει τα μαλλιά του Ήλιου η Αχτιδένια, όταν η χτένα της μια μέρα πέφτει στη θάλασσα και χάνεται για πάντα; Η Αστερένια που ανάβει όλα τα αστέρια στον ουρανό, βρίσκει λύση και νικά το φόβο της όταν κάποιο βράδυ το φεγγάρι εξαφανίζεται. Και η πέμπτη η μικρότερη η Μελένια που άλλη δουλειά δεν έχει από το να παίζει και να κουβεντιάζει με πεταλούδες και μέλισσες, τι θα κάνει όταν κάποια μέρα θα διαπιστώσει ότι όλοι είναι απασχολημένοι και δεν έχει παρέα στο παιχνίδι της; Τη λύση σε όλες θα δώσει η έκτη νεράιδα η Γνωστική, που μολονότι δεν είναι από τις πρωταγωνίστριες σε καμία από τις πέντε ιστορίες, είναι εκείνη που συμβουλεύει τις άλλες.

Πέντε τρυφερές παραμυθοϊστορίες, που λικνίζουν την φαντασία του παιδιού και το νανουρίζουν με λόγια που μιλούν για την απώλεια, την αξία της εργασίας, την αλληλοβοήθεια, τον φόβο. Η συγγραφέας ξέρει να υφαίνει τον παραμυθιακό λόγο και να τον χαρίζει στα παιδιά με γλώσσα απλή και τρυφερή, σαν ένα δώρο ψυχής. Βιβλίο αυθεντικά λογοτεχνικό, μακριά από την πληθώρα των κειμένων που μας κατακλύζουν τα τελευταία χρόνια και στερούνται κάθε λογοτεχνικότητας, καθώς θυσιάζονται στο πνεύμα της εξυπηρέτησης της παιδαγωγικής λογοτεχνίας και της «ευέλικτης ζώνης».

Η Δήμητρα Ψυχογιού κάνει ακόμη πιο χαρούμενες και φωτεινές τις ιστορίες με τα έντονα και λαμπερά χρώματα που χρησιμοποιεί αλλά και με τα πρόσωπα που έχουν κάτι από τις βυζαντινές αγιογραφίες.

Δημοσιεύτηκε στο http://keimena.ece.uth.gr/main/index.php?option=com_content&view=article&id=222:petrovits-androutsopoulou&catid=38:childbooks&Itemid=58

* Κάθε νεράιδα και δουλειά:

http://www.loty.gr/paramith_analyt_32.htm

Σάββατο 13 Σεπτεμβρίου 2014

Η μικρή και η μεγάλη Σταυρούλα –μια απίστευτη διαδικτυακή ιστορία

Λίγα μόνο χρόνια έχω πάντα την αίσθηση ότι πέρασαν από τη μέρα που συνάντησα στο Σούνιο, ψηλά στον ναό του Ποσειδώνα, μια γλυκιά μικρούλα –μαθήτρια των μεγάλων τάξεων του δημοτικού έδειχνε να είναι. «Ξεναγούσα» κάποιους ξένους φίλους και με τράβηξε το βλέμμα της το στοχαστικό – το θυμάμαι σαν τώρα. Κοιτούσε μια τον αρχαίο ναό, μια τη θάλασσα, κι ένιωσα την ανάγκη να της πιάσω κουβέντα. ΄Αφησα την παρέα μου, την πλησίασα και ρώτησα πώς τη λένε. «Σταυρούλα» μου είπε με ύφος ασυνήθιστα σοβαρό και η επόμενη ερώτησή μου ήταν – τι άλλο; - αν της αρέσει το διάβασμα. "Ναι" μου είπε λίγο φοβισμένη, σίγουρα θα της είχαν πει να μη μιλάει με αγνώστους!

«Ποιο είναι το αγαπημένο σου βιβλίο» ρώτησα πάλι .

Και η μικρή Σταυρούλα είπε αυθόρμητα:

«Στο τσιμεντένιο δάσος το λένε».

Γέλασα! Της είπα ότι το έχω γράψει εγώ κι εκείνη με κοίταξε κάπως επιτιμητικά. Ολόκληρη γυναίκα και να λέω ψέματα! - έτσι θα φαντάστηκε και με το δίκιο της. Τέτοια σύμπτωση να με βρει τυχαία μπροστά της, σε μια πόλη-τέρας με 4.000.000 κατοίκους... ΄Εβγαλα και της έδωσα μια κάρτα μου για να την πείσω, την υπέγραψα κιόλας. «Θα σε θυμάμαι πάντα» της είπα, εκείνη την πήρε διστακτικά κι έτρεξε στους δικούς της. «Να μη μιλάς με ξένους» θα θυμήθηκε πάλι τη συμβουλή τους - και μάλιστα όταν κάποιοι ξένοι ισχυρίζονται απίθανα πράγματα!

Και να που ύστερα από χρόνια, μεγάλη πια η Σταυρούλα, με βρήκε «διαδικτυακά» και μου έστειλε μήνυμα! Θυμόταν κι εκείνη τη συνάντησή μας έλεγε. Κι εμένα με πήραν τα δάκρυα, όσο περίεργο κι αν ακούγεται. Είπα να γράψω ένα μικρό διήγημα γι' αυτό το περιστατικό, αλλά σκέφτηκα πως θα φανεί εντελώς απίθανο, αποκύημα καλπάζουσας – ίσως και αυτάρεσκης - φαντασίας. Και όμως, η ζωή γράφει αράδες απίστευτες καμιά φορά!

Πέρασαν ακόμα λίγα χρόνια, και το 2008 γίναμε «φίλες» στο facebook. Ανταλλάξαμε γλυκές κουβέντες, έμαθα τα νέα της μεγάλης πια Σταυρούλας, της είπα κι εγώ τα δικά μου, πως είχα κάποτε σκεφτεί να γράψω σαν διήγημα την απίστευτη συνάντησή μας… «Κι εσείς μείνατε στη μνήμη μου» απάντησε «ως μια υπόσχεση τύχης, ως μια μορφή αγάπης, ως κάτι με νόημα. Και σας ευχαριστώ για αυτό. Κι ως ένδειξη τι δρόμο να ακολουθήσω, γιατί κι εγώ αγάπησα τη γραφή. Να γράψετε το διήγημα, να το γράψετε γιατί όχι; Εγώ και θα το διαβάσω και θα το πιστέψω και θα ξέρω ότι είναι αλήθεια! Και θα μιλάμε και εδώ. Και την κάρτα που μου την είχατε υπογράψει ως παιδάκι στο Σούνιο, στο Ναό του Ποσειδώνα, την έχω κρατήσει!»

Μιλάμε όντως πού και πού από τότε, παρακολουθώ τη μεγάλη πια Σταυρούλα, αλλά κι εκείνη δε με ξεχνάει – ούτε και το Τσιμεντένιο δάσος φυσικά! Μέχρι που προ ημερών το έβαλε στα «10 βιβλία που σου 'χουν μείνει στο μυαλό», όπως ζητούν τελευταία να τους πούμε κάποιοι φίλοι στο facebook! Και είναι πάντα από τους πρώτους που μου στέλνει τις ευχές της κάθε χρόνο για τα γενέθλιά μου. «Χαίρομαι που σας βρίσκω πάντα δημιουργική και νέα, για πάντα νέα!» μου έγραψε πέρσι. Κι εγώ της απάντησα: «Αχ, νέα, ναι! Μόλις γιόρτασα την 38η επέτειο των 38 μου χρόνων!»

Χρόνια πολλά για τη γιορτή σου λοιπόν, μεγάλη και μικρή μου Σταυρούλα! Να είσαι πάντα καλά και όλα στη ζωή σου να γίνονται όπως τα θέλεις και όπως τα ονειρεύεσαι. Είσαι από τα πλάσματα που έχουν μείνει στη ανεξίτηλα στη μνήμη μου. Θα μου πεις, και τι σπουδαίο να θυμάμαι τη μικρή Σταυρούλα; Ε, είναι λίγο, αν σκεφτείς ότι στα 40 χρόνια που γράφω βιβλία για παιδιά και νέους έχω γνωρίσει, έχω μιλήσει, έχω αλληλογραφήσει με χιλιάδες μικρούς αναγνώστες; Η Σταυρούλα όμως, και η μικρή και η μεγάλη, είναι για μένα πρόσωπο εντελώς ξεχωριστό!

http://www.loty.gr/mythistorima_analyt_3.htm

Παρασκευή 5 Σεπτεμβρίου 2014

Η καταστροφή του Ελληνισμού της Πόλης - 6 Σεπτεμβρίου 1955 (*)

«…Και τότε η ΄Ελλη άκουσε πολλά που δεν τα ήξερε για το τι έγινε στην Πόλη στις 6 Σεπτεμβρίου του 1955. ΄Εμαθε πράγματα που στο σχολείο δεν τ’ άκουσε ποτέ, λίγες αράδες μόνο έγραφε κάποιο βιβλίο.

Το απόγευμα εκείνης της ημέρας, όλα φαινόταν ήρεμα στην Κωνσταντινούπολη. ΄Ωσπου μια ομάδα διαδηλωτών με άγριες διαθέσεις άρχισε τα συνθήματα με στόχο την Ελλάδα. Αφορμή τους το θέμα το Κυπριακό. Σε λίγο οι πέντε δρόμοι πού οδηγούσαν στην Πλατεία Ταξίμ γέμισαν από μαινόμενο όχλο οπλισμένο με τσεκούρια, φτυάρια, ρόπαλα, σκεπάρνια και λοστούς που φώναζε «ανάθεμα στους άπιστους, κατάρα στους γκιαούρηδες! Σπάστε και γκρεμίστε ό,τι τους ανήκει!»

Και τότε ο όχλος άρχισε με αλαλαγμούς να καταστρέφει καταστήματα Ελλήνων, σπίτια κι εκκλησίες. Εμπορεύματα, οικοσκευές, εικόνες, ράσα κι άγια σκεύη έγιναν στόχος των μανιασμένων διαδηλωτών. Σε κόλαση μετατράπηκε το Πέραν, αλλά κι άλλες περιοχές μ’ ελληνικές επιχειρήσεις απ’ τον Βόσπορο ίσαμε τη θάλασσα του Μαρμαρά. Οι ΄Ελληνες της Πόλης έζησαν ώρες εφιαλτικές. Τίποτα ελληνικό δεν έμεινε όρθιο.

Καταστράφηκαν ολότελα χιλιάδες καταστήματα, δεκάδες εργοστάσια, εστιατόρια ξενοδοχεία, φαρμακεία, εκκλησίες μοναστήρια και σχολές, ακόμα κι οι πιο ξακουστές, όπως η Πατριαρχική Σχολή του Φαναριού, η Θεολογική Σχολή της Χάλκης, το Ζάππειο Λύκειο και άλλες. Ρημάχτηκαν ακόμα τα γραφεία και τα πιεστήρια των τριών ελληνικών εφημερίδων και βεβηλώθηκαν ελληνικά νεκροταφεία.

Τα μεσάνυχτα, έπειτα από έξι ώρες, η Τουρκική Κυβέρνηση κήρυξε Στρατιωτικό Νόμο στη χώρα, μα ήταν πια πολύ αργά. Η καταστροφή του Ελληνισμού της Πόλης είχε ολοκληρωθεί. Τα θύματα ήταν πολλά, είτε από επιθέσεις, είτε από πανικό, τρόμο ή απελπισία. Ανάμεσά τους οι γονείς του Αριστόξενου…»

(*) http://constantinoupoli.com/%CF%83%CE%B5%CF%80%CF%84%CE%B5%CE%BC%CE%B2%CF%81%CE%B9%CE%B1%CE%BD%CE%B1-%CF%84%CE%BF-%CE%BC%CE%B5%CE%B3%CE%AC%CE%BB%CE%BF-%CF%80%CE%BF%CE%B3%CE%BA%CF%81%CF%8C%CE%BC-%CF%83%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CE%BA/

Απόσπασμα από το βιβλίο