Δευτέρα 2 Οκτωβρίου 2017

«Ο καιρός της σοκολάτας» - από την Πόλυ Χατζημανωλάκη


  Ξεκίνησα να διαβάζω το βιβλίο της Λότης Πέτροβιτς  Ο καιρός της σοκολάτας με τη βεβαιότητα ότι θα βρω εκεί περισσότερες ιστορίες για τον πόλεμο του 40, την Κατοχή και την Αντίσταση και πώς η ανάγνωση του βιβλίου θα ήταν μια επί πλέον ματιά σε εκείνη την εποχή. Τούτο επειδή η συγγραφέας του, το ανέφερε σε σχέση με το προηγούμενό της που είχα παρουσιάσει εδώ, το Τραγούδι για τρεις, θέλοντας να με παραπέμψει στα ίχνη μιας πολύ τρυφερής ιστορίας, αυτής με το καραμελόδεντρο, το δέντρο που η μικρή ηρωίδα προσπαθεί να κάνει να φυτρώσει, φυτεύοντας τις πολύτιμες και λιγοστές καραμέλες της κάπου στο λόφο του Στρέφη , για να μπορούν να τρώνε καραμέλες όλα τα παιδιά…

     Έτσι, άρχισε η ανάγνωση του καιρού της σοκολάτας…για να βρεθεί η άκρη της γλυκύτητας της καραμέλας και να μάθω για το καραμελόδεντρο…

     Φυσικά και δεν διαψεύστηκε η μικρή ηρωίδα, γιατί το καραμελόδεντρο πράγματι βλάστησε και φύτρωσε…η γεύση της καραμέλας που λιώνει αργά στο στόμα ενώθηκε με την γλυκύτητα και την ουσία της μικρής ηρωίδας που αποτραβιόταν στην ρίζα ενός δέντρου για να φανταστεί και να «γράψει» τα παραμύθια της, αφού δεν την έπαιζαν τα αγόρια. Παραμύθια με δράκους με στρατιωτικά κράνη πράσινες και γκρίζες στολές και μπότες, παραμύθια με νάνους χωρίς γένια, νάνους με καλαμένια ποδαράκια που έπαιζαν πόλεμο στο λόφο του Στρέφη. Έγινε η Λότη – καραμελόδεντρο, η αγαπημένη Λότη των παραμυθιών και των αφηγήσεων…«Ο καιρός της σοκολάτας», ή αν η ανθρωπιά και η παρηγοριά είχαν γεύση…

     Αυτό το βιβλίο είναι μια τολμηρή ματιά στο εργαστήρι του συγγραφέα – εδώ θα ταίριαζε η λέξη στην κουζίνα του συγγραφέα – γιατί τα βιβλία πράγματι τα τρώμε, τα καταβροχθίζουμε – για να θυμηθούμε τις πασίγνωστες εκφράσεις βιβλιοφάγος, βιβλιοφαγία και φυσικά τα λόγια από την Αποκάλυψη του Ιωάννη: «Σφράγισε αυτό που ελάλησαν οι επτά σάλπιγγες και να μην το γράψεις, π ά ρ ε και φ ά γ ε το, θα σου πικράνει την κοιλιά μα θα 'ναι γ λ υ κ ό σαν μ έ λ ι στο στόμα σου». Οι χαρακτήρες από το βίωμα που «ζυμώνονται» και πλάθονται για να μπουν στο βιβλίο οι ιδιαίτεροι ήρωες – σταφίδες που μπαίνουν αυτούσιοι στην ιστορία και την κάνουν σταφιδόψωμο.  Η συγκλονιστική σκηνή της δασκάλας που γλύφει την γλυκόζη από το πόμολο της πόρτας. Η φτηνή γλυκιά γεύση της επιβίωσης που ανακατεύεται με την αλμυρή γεύση των δακρύων. 

Ο αγαπημένος ήρωας Ασπρούλης το κουνέλι που γίνεται στιφάδο και μου θύμισε τον αντίστοιχο αγαπημένο Ιερουσαλήμ του Άρθουρ Καίσλερ που τη μοναδική φορά που ο μικρός του κύριος δεν είπε το τελετουργικό «Ιερουσαλήμ, Ιερουσαλήμ δεν θα σε ξεχάσω» έγινε και αυτός στιφάδο. Τα παγώνια του λόφου του Στρέφη που έγιναν από κάποιους Χριστουγεννιάτικες γαλοπούλες. Η αραιή σούπα του συσσίτιου που μοιράζονται τα παιδιά με τους μεγάλους και προπαντός η σοκολάτα, το σπάνιο δώρο, ο εξωτικός θησαυρός που καταναλώνεται που προσφέρεται με αγάπη και έννοια στην αγαπημένη συμμαθήτρια Φλέρη Νταντωνάκη…η σοκολάτα καταφυγή και παρηγορία…

     Η γεύση της μαντλέν και το τσάι – η ανάμνησή τους μάλλον, πυροδοτούσαν στον Προυστ τη διαδοχή των συνειρμών που τον οδηγούσαν στην παιδική του ηλικία να αναζητά τον Χαμένο Χρόνο…οι γεύσεις της σοκολάτας και της καραμέλας οδηγούν τη Λότη σε αυτή την σειρά συνειρμών και αφηγήσεων, στην καρδιά της παιδικής της ηλικίας, τώρα που σαν καραμελόδεντρο χαρίζει τις γλυκιές ιστορίες της για να λιώσουν αργά στο στόμα και να μας οδηγήσουν σε εκείνο το χαμένο χρόνο, στα Εξάρχεια …



     Εξαιρετικό βιβλίο. Βιβλίο που το αγαπάς…Βιβλίο με τη γεύση της νοσταλγίας και βιβλίο ζωντανή καρτ ποστάλ της περιοχής των Εξαρχείων, όπου οι αναμνήσεις καρφιτσώνονται με συγκλονιστική λεπτομέρεια στις γωνίες των δρόμων, στους αριθμούς των σπιτιών. Από το υπόγειο της σημερινής ταβέρνας «Ροζαλία», με τα καρώ τραπεζομάντηλα της οδού Βαλτετσίου ακούγονται οι ήχοι του παράνομου ασύρματου της Αυγούστας, της τρελής με τη φήμη ότι «τρώει παιδιά» και που με αυτήν τρόμαζαν οι γονείς τα παιδιά τους, που κυκλοφορούσε αψηφώντας τις απαγορεύσεις της κυκλοφορίας, και εκτελέστηκε από τους Γερμανούς με τους 200 της Καισαριανής για τη συμμετοχή της στην Αντίσταση με το ψευδώνυμο Ροζαλία…

(αναρτήθηκε στο facebook από την Πόλυ Χατζημανωλάκη - 2.10.2011 και στο #Book_rebels_GR στις 4.10.2011)