Οι παραμυθικές και μικρές ιστορίες της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου (3)

Της Καθηγήτριας του ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών
΄Αντας Κατσίκη-Γκίβαλου)

(Από το εξαντλημένο βιβλίο  Το υφαντό της Πηνελόπης  – διαχρονικές αναγνώσεις για το έργο και την προσωπικότητα της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου, Επιμέλεια: Β.Δ. Αναγνωστόπουλος,  Εργαστήρι Λόγου και Πολιτισμού Πανεπιστημίου Θεσσαλίας: Βόλος 2008 – Ανάρτηση κατά παράκληση φίλων).

 (Συνέχεια από την προηγούμενη ανάρτηση)

Το βιβλίο Κάθε μέρα παραμύθι, κάθε βράδυ καληνύχτα περιλαμβάνει ένα εισαγωγικό κεφάλαιο, όπου η συγγραφέας εκθέτει με παιγνιώδες ύφος τη σημασία των παραμυθιών για τα παιδιά και το στόχο που γέννησε τα συγκεκριμένα παραμύθια, δηλαδή τη γνωριμία των μικρών παιδιών με τις μέρες της εβδομάδας καθώς και με τα χρώματα και τη δημιουργία τους.

      Ακολουθούν εφτά παραμυθικές ιστορίες που αντιστοιχούν μία σε κάθε μέρα και σε ένα από τα χρώματα της ίριδας. Ο γνωστικός στόχος του βιβλίου γίνεται η αφορμή για τη συγγραφή πρωτότυπων λογοτεχνικών κειμένων, στα οποία το γνωστικό στοιχείο (πέρα από τις μέρες και τα χρώματα γίνεται αναφορά σε φυτά, λουλούδια, ζώα αστερισμούς κ.ά.) υπηρετεί την αφηγηματική τέχνη της γραφής της συγγραφέως. Σύγχρονες αφηγηματικές τεχνικές, όπως η χρήση διακειμένων από ξένα κλασικά παραμύθια, ελληνικά παραδοσιακά δημοτικά τραγούδια, αποσπάσματα σύγχρονης ελληνικής ποίησης ή και η αντιστροφή των παραμυθιών, πλουτίζουν το κείμενο και αποδεικνύουν τη γονιμότητα της συνομιλίας των κειμένων.

  Με ύφος λιτό και παιγνιώδες σε τριτοπρόσωπη αφήγηση, με περιγραφές ρεαλιστικές αλλά και ποιητικές, με διάλογο νευρώδη και με χιούμορ, οι ήρωες των κλασικών παραμυθάδων (΄Αντερσεν, Γκριμ, Περό) συνομιλούν με τα αντικείμενα, τα δέντρα ή τα λουλούδια των παραμυθικών ιστοριών προωθώντας τη δράση της κάθε ιστορίας. Με τα παραμύθια αυτά η συγγραφέας προβάλλει τη σημασία παγκόσμιων ιδεών όπως αυτή της ελευθερίας και εννοιών όπως αυτές της σοφίας και της γνώσης («Ο πράσινος παπαγάλος»). Ακόμη τονίζει την αξία των ανθρώπινων συναισθημάτων και σχέσεων σε αντιδιαστολή με την αξία του υλικού πλούτου και της εξωτερικής εμφάνισης («Η κούκλα με το θαλασσί φουστάνι»).

    Τέλος, θίγει σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα όπως η αποδοχή του διαφορετικού («Το πορτοκάλι που αργούσε να μεγαλώσει»). Παραδοσιακά παραμυθικά χαρακτηριστικά, όπως νεράιδες, μάγισσες, ο ανιμισμός, η αποδέσμευση από το συγκεκριμένο ιστορικό χρόνο, το μαγικό στοιχείο, συμπλέκονται και συνομιλούν με πραγματικά γεγονότα της αφήγησης και με διακειμενικά στοιχεία από ξένα παραμύθια όσο και από τη λαϊκή και τη σύγχρονη έντεχνη ποίηση (π.χ. Ελύτης).

      Η συγγραφέας χρησιμοποιεί τις παραμυθοσαλάτες, τον εσωτερικό διάλογο των κειμένων, ανατροπές παραδοσιακών παραμυθιών, όπως π.χ. της Kοκκινοσκουφίτσας ή της Ωραίας κοιμωμένης, με τη συνακόλουθη ανατροπή των ρόλων των δύο φύλων, καθώς και την ανατροπή του ανιμισμού του παιχνιδιού που είναι χαρακτηριστικό των κλασικών παραμυθιών. ΄Ετσι η συγγραφέας προσφέρει ένα πλούσιο υλικό με φαντασία και λόγο στο παιδί. Η παραστατικότητα της εικονογράφησης με την εναλλαγή και με το συνδυασμό έντονων χρωμάτων καλλιεργεί ακόμα περισσότερο το ενδιαφέρον του παιδιού για διάβασμα καθώς και την αισθητική του.