Οι παραμυθικές και μικρές ιστορίες της Λότης Πέτροβιτς (1)

Της Καθηγήτριας του ΠΤΔΕ του Πανεπιστημίου Αθηνών
΄Αντας Κατσίκη-Γκίβαλου

(Από το εξαντλημένο βιβλίο  Το υφαντό της Πηνελόπης  – διαχρονικές αναγνώσεις για το έργο και την προσωπικότητα της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου, Επιμέλεια: Β.Δ. Αναγνωστόπουλος,  Εργαστήρι Λόγου και Πολιτισμού Πανεπιστημίου Θεσσαλίας: Βόλος 2008 - Ανάρτηση κατά παράκληση φίλων).

Η Λότη Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου, καταξιωμένη συγγραφέας στο χώρο του παιδικού βιβλίου, φυσικά δεν έχει ανάγκη από συστάσεις. Το έργο της έχει πολλές φορές τιμηθεί τόσο στην Ελλάδα (Κρατικό Βραβείο, Βραβείο του Ιδρύματος Ουράνη από την Ακαδημία Αθηνών, βραβεία «Γυναικεία Λογοτεχνικής Συντροφιάς, «Κύκλου του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου»), όσο και στο εξωτερικό (Διακρίσεις Πανεπιστημίου Πάντοβα και Διεθνούς Οργάνωσης Βιβλίων για τη Νεότητα).

          Ως συγγραφέας έχει ένα πολυδύναμο και πολυποίκιλο έργο. ΄Εχει ασχοληθεί με ιδιαίτερη επιτυχία με διαφορετικά είδη του λόγου, από το μυθιστόρημα, το παραμύθι, τη μικρή ιστορία, το διήγημα, το δοκίμιο. ΄Εχει γράψει βιβλία για μικρά και μεγάλα παιδιά, λογοτεχνικά έργα για μεγάλους, άρθρα και μελέτες που αφορούν την παιδική λογοτεχνία και έχει κάνει ιδιαίτερα πετυχημένες λογοτεχνικές μεταφράσεις. ΄Εχει αφιερώσει τη ζωή της στην καλλιέργεια της φιλαναγνωσίας και στην προώθηση του παιδικού βιβλίου όχι μόνο με το συγγραφικό της έργο, αλλά και με την πλούσια και ενεργό δράση της στον Κύκλο του Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου και με τη συμμετοχή της στη Διεθνή Οργάνωση Βιβλίων για τη Νεότητα – ΙΒΒΥ ως εκλεγμένο μέλος της δεκαμελούς εκτελεστικής επιτροπής.

          Από το συγγραφικό της έργο τα μυθιστορήματά της διακρίνονται για τη δύναμη και παραστατικότητα της γλώσσας της, για τη μυθοπλαστική της δεινότητα, για τη δημιουργία και εξέλιξη χαρακτήρων, για την κορύφωση της πλοκής και την αποκλιμακούμενη έντασή της. Τα θέματά της αντλούνται από ιστορικά και κοινωνικά γεγονότα με έμφαση στην ελληνική ιστορία και τη σύγχρονη πραγματικότητα.

          Η Λότη Πέτροβιτς είναι περισσότερο γνωστή ως μυθιστοριογράφος. ΄Ομως μια άλλη κατηγορία των βιβλίων της θεωρώ πως είναι ισάξια με τα μυθιστορήματα αν όχι καλύτερη. Την αποτελούν οι παραμυθικές και μικρές ιστορίες. Θα μπορούσε μάλιστα κανείς να υποστηρίξει πως υφολογικούς τρόπους, χαρακτηριστικούς του παραμυθιού, όπως χρήση συμβόλων, στήσιμο ηρώων κ.ά. εντοπίζουμε και σε μυθιστορήματά της, όπως στο Τσιμεντένιο Δάσος.

          Οι παραμυθικές της ιστορίες αντλούν την έμπνευσή τους από το λαϊκό πολιτισμό τόσο τον ελληνικό όσο και τον ξένο (Παραμύθια από την Αφρική, Το χρυσάφι, η χελώνα και η Πεντάμορφη – Παραμύθια από την Ασία).

Στο χώρο των παραμυθικών μικρών ιστοριών ανήκει και Η οικογένεια του ΄Ηλιου, που βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου για το 1998.

          Στα παραμύθια της Λότης Πέτροβιτς-Ανδρουτσοπούλου αναγνωρίζουμε το ύφος των λαϊκών παραμυθιών μεταπλασμένο με τη δική της ποιητική γλώσσα που υποβάλλει συναισθηματικά το δέκτη και τον παρασύρει στην ανάγνωση των σύντομων αυτών κειμένων που ασχολούνται με θέματα διαχρονικά και σύγχρονα, που εκφράζουν ακόμη και υπαρξιακά προβλήματα. Χαρακτηριστικό τους η σύνδεση παρελθοντικών στοιχείων με παροντικές καταστάσεις και οραματισμούς του μέλλοντος.

 Θέματα όπως η αγάπη και η φιλία, ο σεβασμός της ιδιαιτερότητας του άλλου, η φύση (που αντιμετωπίζεται μέσα από μια οικολογική οπτική καλλιεργώντας αντίστοιχη συνείδηση στον αναγνώστη), η αναζήτηση της αλήθειας δοσμένη πολλές φορές μέσα από συμβολισμούς συναντώνται σε πολλά της βιβλία όπως Εφτά κόκκινες κλωστές, Στη γειτονιά του ήλιου, Ιστορίες με τους 12 μήνες κ.λπ. και φυσικά στην Οικογένεια του ΄Ηλιου. Το βιβλίο αυτό κινείται σε δύο επίπεδα. Αποτελεί μια παραμυθική κοσμογονία και ταυτόχρονα προβάλλει τις κοινωνικές σχέσεις μελών μιας σύγχρονης οικογένειας. Είναι γραμμένο σε ιδιαίτερα επιμελημένη γλώσσα με χιούμορ, φαντασία, λογοτεχνικότητα και προσφέρεται σε πολλαπλές αναγνώσεις.

(Συνεχίζεται στην επόμενη ανάρτηση)